Koca Nişancı Celâlzâde Mustafa Çelebi ve Eserlerine Toplu Bir Bakış

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu'nun tartışmasız en ihtişamlı dönemini yansıtan Kanuni Sultan Süleyman'ın saltanatı, muhteşem zaferlerin yanı sıra imparatorluk bürokrasisinin gelişimini ve kanun-devlet ilişkisini yansıtması bakımından da dikkate değerdir. Şüphesiz Sultan Süleyman'ın Kanunî unvanını kazanmasında büyük hukuk adamları Ebûsuud ve Kemalpaşazâde Efendilerin yanında devrin kanunlarını düzenleyen Koca Nişancı olarak bilinen Celâlzâde de önemli katkılarda bulunmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki değişimlere bağlı olarak gelişen bürokratik yapı Celâlzâde ile birlikte en parlak konumuna yükselmiştir. Onun kullandığı hitaplar ve ifade biçimleri Osmanlı bürokrasisindeki etkisini en az 17. yüzyılın ilk çeyreğine kadar sürdürmüştür. Kendisi üst düzey bir bürokrat olmanın yanında aynı ölçüde bir âlim, tarihçi ve de şairdir. Eserleri bulunduğu döneme ait kaynakların en değerlilerindendir. Devlet kademe- lerindeki tecrübesi ve tanık olduğu olaylar kendisine imtiyazlı bir konum kazandırmış ve bu durum kaleme aldığı eserlerin kıymetini de arttırmıştır. Makalede söz konusu yazarın hayatı ve eserleri hakkında toplu bir malumat verilecektir.