İLK TÜRK KADIN HEYKELTIRAŞ: SABİHA ZİYA BENGÜTAŞ

Abstract

Batılı anlamda heykel sanatı üretimi ile Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk defa tanışması, 1867 yılında bir ay sürecek Avrupa seyahatine çıkan Sultan Abdülaziz'in buradan edindiği izlenimleri içselleştirmesi, 1871 yılında C.F. FULLER'e at üstünde bir büst yaptırması ile somutlaşır. Osmanlı İmparatorluğu topraklarında heykel sanatı eğitimi, 3 Mart 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi'nin açılması ile kurumsal bir kimlik kazanır. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin ilk öğrenciler arasında çoğunluk gayr-i Müslim çocuklardan oluşmakla birlikte, zamanla Türk ve Müslüman çocukları da okula yoğun ilgi göstermeye başlar. Bu bağlamda, Sanayi-i Nefise Mektebi Heykel Şubesi'nin ilk Türk ve Müslüman kadın öğrencisi Sabiha Ziya (BENGÜTAŞ) (1904-2 Ekim 1992) olur. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin Resim Şubesi'nde başladığı sanat eğitimini, Heykeltıraşlık Şubesi'nden mezun olarak tamamlar. Sabiha Ziya Hanım, öğrencilik yıllarından itibaren, Türk heykel sanatının gelecekte önemli isimleri arasında yer alacak olan Nijat SİREL, Zühtü MÜRİDOĞLU, Melek Ahmet Hanım, Rezan Ramiz Hanım, Ratıb Aşir ACUDOĞU ve Nermin Farukî gibi isimler ile birlikte sergilere katılır. Sanatçı özellikle Cumhuriyet'in ilk yıllarında açılan Galatasaray ve Ankara Resim Sergilerinde yapıtlarını sergiler. Genelde sanatçı dostlarının büstlerini yapar. 1920'li yılların ortalarında heykel eğitimi için İtalya'ya, Roma Güzel Sanatlar Akademisine gönderilir. Heykel alanındaki çalışmalarını bir süre İtalya'da sürdüren sanatçı, Türk heykel sanatında özellikle büst çalışmaları ile iz bırakmış nadide sanatçılarımızdandır