Günlük klinik pratikte psikotrop ilaç etkileşimleri riski: Şizofreni ve şizoaffektif bozukluğu olan hastalarda bir ön çalişma

Abstract

Amaç: Psikotik bozukluklarda giderek polifarmasi oranı artmaktadır. Polifarmasi eş zamanlı olarak iki veya daha fazla ilacın birlikte kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Psikotrop ilaçların çoğu sitokrom enzim sistemi ile metabolize edildiği için polifarmasi uygulaması ile ilaçilaç etkileşim riskinin artacağı öngörülebilir. Bu çalışmada şizofreni ve şizoaffektif bozukluk tanısı konan hastalarda kullandıkları psikotrop ilaçlar arasındaki etkileşim riskinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışmaya DSM-IV'e göre şizofreni ve şizoaffektif bozukluk tanısı konan, yatarak ya da poliklinikten takip olan, en az 12 haftadır antipsikotik alan 18-65 yaş arası hastalar alınmıştır. En az 4 haftadır eş zamanlı olarak kullanılan antipsikotik ve diğer psikotrop ilaçlar polifarmasi olarak kaydedildi. Etkileşim riskini tespit etmek için, her hastanın kullanmakta olduğu ilaçlar https://drugs.com adresine bireysel tedavi rejimi olarak girildikten sonra profesyonellere yönelik etkileşim bilgilerinden yararlanılarak araştırıldı.Bulgular: Çalışma grubu şizofreni spektrum bozukluğu (şizofreni, şizoaffektif bozukluk) olan 141 erkek (%58.80), 99 kadın (%41.20) toplam 240 hastadan oluşmaktaydı Tek antipsikotikle tedavi edilen hastaların oranı % 56.6 (s:136), iki veya daha fazla antipsikotik kullananların oranı %43.4 (s:104) idi. Kullanılan ortalama ilaç sayısı 2.58±1.22 (min 1-max 6), ortalama etkileşim sayısı 1.90±2.04 (min 1-max 10) olarak bulundu. Toplam 172 (%71.7) hasta etkileşim riski taşıyan ilaçları kullanmaktaydı, bu hastalarda toplam 417 ilaç etkileşimi riski mevcuttu. Etkileşim riskinin %87.8'i (toplam sayı 366) orta düzeyde idi. Hastaların yaklaşık dörtte biri (sayı 42, %24.4) major, 2 hasta (%1.2) minör ilaç etkileşim riski taşıyan ilaçları kullanmaktaydı. İlaç etkileşimlerinin olası sonuçları arasında ilk üç sırayı antikolinerjik yan etki riski, merkezi sinir sistemi ve solunum depresyonu riski ve QT uzaması riski yer almakta idi. Sonuç: Araştırmamız şizofreni spektrum bozukluklarında giderek artan çoklu ilaç kullanımı ile birlikte hastaların önemli bir kısmının ilaç-ilaç etkileşim riskiyle karşı karşıya olduğunu, bu etkileşim risklerinden major ilaç etkileşim riskinin büyük çoğunluğunun kardiovasküler riskler, özellikle de QT'de uzama riski olduğuna işaret etmektedir. Bu alanda ileriye dönük daha geniş vaka katılımlı çalışmalara ihtiyaç vardır