Kültür Araştırmalarında Yüz Yıllık Ufuk: Fuat Köprülü ve Metodolojisi

Abstract

Fuat Köprülü Türk tarihi, edebiyatı, sosyolojisi ve folkloru hakkında hazırladığı eserlerle, bir asırdır kültür bilimleri konusunda çalışan bilim adamlarına hem ilmî açıdan hemde metodoloji açısından referans olmaktadır. Türk bilimine ve siyasetine katkılarındandolayı UNESCO, bu büyük bilim insanının ölümünün ellinci yılı münasebetiyle 2016 yılınıonun adına atfetmiştir. Modern Türk Tarih biliminin kurucusu sayılan Köprülü, bütünçalışmalarında metodolojiyi önceleyerek bütüncül ve tekâmülcü bilim anlayışını esasalmıştır. Çağını aşan bilimsel üslup ve yöntem anlayışıyla, tarih ve kültür bilimleri alanındaki çalışmaların eski yaklaşımlarla ele alınamayacağını kavramış ve modern bilimlerin batıdaki gelişmelerine paralel olarak Türk dünyası araştırmalarının metodolojisinibelirlemeye çalışmış, bütüncül ve bağlamsal bir yaklaşım sergilenmesi gerektiğini belirtmiştir. Köprülü'nün yüzyıl önce işaret ettiği, eserlerinde kullandığı, bütüncül ve bağlamsal yaklaşımın esas olduğu yöntem ve kuramlar, yirminci yüzyılın ikinci yarısındanitibaren folklor çalışmalarında kullanılan "Bağlam Merkezli Halkbilimi Kuramları"nınprototipidir. Köprülü Türk kültür evrenine yönelik eserleriyle ve kuramsal ve metodikanlayışıyla modern Türkiye'nin inşa sürecinde ihtiyaç hissettiği bilim anlayışının oluşmasına katkı sağlayarak, Türk dünyasının abide bilim adamlarından biri olmuştur.