GÖLBAŞI (ANKARA) ÇÖMLEKÇİLİĞİNİN KORUNMASI, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ1

Abstract

Geleneksel çömlek üretimi günümüzde varlığını sürdürmekle beraber birçok sorunlar yaşamaktadır ve korunma altına alınması şarttır. Geleneksel çömlek üretiminde sorunlar genel olarak birbirine benzemektedir. Koruma düşüncesi, geleneksel üretimin devamlılığının korunması ile ilintilidir. Koruma düşüncesinin yaygınlaşıp, etkili olabilmesi için nitelikli bir eğitim gerekmektedir. Bu eğitim toplumun her kademesinde yaşayan insanlar için gereklidir. Bu çalışmada kısa vadede fayda sağlanmaya çalışılmıştır. Çünkü birçok yerde çömlek üretimine acilen müdahale edilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, Mogan Çömlek atölyesindeki bir senelik çalışmanın sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın gerçekleşmesi için yöntem anlayışımız ışığında amaca ulaşmada gerekli olan verileri elde etmek için alan araştırması yapılmış, gözlem ve söyleşi teknikleri kullanılarak gerekli bilgilere ulaşılmıştır. Alan araştırması sırasında çömlek ustalarının ihtiyaçları, sorunları dinlenmiş ve bu sorunlara çözüm önerileri getirilmiştir. Bu çözüm önerileri kültürümüzün yapı taşlarından biri olan geleneksel çömlek üretiminin hayatın içinde varlığını devam ettirerek korunması amacı doğrultusunda şekillenmiştir. Şekillenen koruma önerileri bizzat denenmiş ve sonuçlar çömlek ustaları ile birlikte değerlendirilmiştir. Bulunan çözüm önerilerinin yaşamın içerisinde var olabilmeleri ve bu durumun uzunca bir zamana yayılabilmesi, bu araştırmaya yön veren koruma düşüncesinin ana fikrini oluşturmaktadır. Ayrıca literatür taraması yapılarak bu çalışmanın bilimsel bir tabana oturtulması sağlanmıştır. Yapılan bu çalışmaların çömlek ustaları tarafından kabul görerek kullanılmaya başlaması geleneksel çömlek üretimi alanında halen yapılacak bir takım çalışmalar olduğunun da bir kanıtı olmuştur. Çünkü bu tür geleneksel üretimlerin devamlılığının sağlanmasında her ne kadar devlet desteği gerekli ise de bir o kadar da bu alanda çalışma yapan kişilerin sorumluluğu olduğu da unutulmamalıdır. Bu yüzden öncelikle koruma kavramı üzerinde durulmuş ve Gölbaşı çömlekçiliğinin yaşamın içinde varlığını sürdürerek korunması için yapılması gereken adımlardan bahsedilmiştir.