Keban metamorfitlerinin stratigrafisine ilişkin yeni yaş bulguları

Abstract

Doğu Toroslar'da yer alan Keban Metamorfitleri, yeşilşist fasiyesinde bölgesel metamorfizmaya uğramış platform tipi karbonat ve kırıntılı kayaçlardan oluşur. Keban metamorfitlerinin yaşı, Zeryanderedeki tek bir lokasyonda gözlenen ve Permiyen yaşlı olduğu tahmin edilen, türleri saptanamamış mikroorganizmalara ait iki fosil (Glomospira ve Ammodiscus familyasına ait fosiller) bulgusuna dayandırılmıştır. Metamorfik istifteki diğer formasyonlar da bu seviyeyle korele edilerek, Keban metamorfitleri için Permo-Triyas/Permo-Karbonifer yaşları önerilmiş ve şimdiye kadar kullanılmıştır. Bölgenin bütün jeolojik değerlendirmeleri de bu yaşlara göre yapılmıştır. İlk defa bu çalışmada, çok yaygın bir şekilde Planolites, Rhizocorallium ve Thalassinoides gibi iz fosiller gözlenmiştir. Bu iz fosiller, Keban metamorfitlerinin orta seviyelerini temsil eden Nimri formasyonuna ait Gogodere tabakalı dolomitik-kristalize kireçtaşı üyesinin tabaka üst yüzeylerinde tespit edilmiştir. Bu iz fosilleri içeren kireçtaşı seviyeleri, Toroslar'da Erken-Orta Triyas'ı (Skitiyen-Anisiyen) temsil eden tipik "vermiküler kireçtaşı fasiyesi"ne karşılık gelmektedir. Allokton konumlu Keban metamorfitleri, birbirlerini üzerleyen birkaç naptan oluşmaktadır. Çalışma alanı içinde üç nap vardır; en alt napı Erken Triyas-Jura yaşlı Nimri formasyonu oluşturur, orta napı OrtaGeç Devoniyen yaşlı Keban mermerleri ile Geç Devoniyen yaşlı Delimehmet formasyonu ve en üstteki napı ise Erken Karbonifer yaşlı Süleymanlı formasyonu oluşturmaktadır. Ayrıca orta ve üst nap içinde yeşil renkli metadiyabazlardan oluşan Triyas öncesi yaşlı metabazik arakatkılar da gözlenmiştir. Bölgesel deneştirmeler Keban metamorfitlerinin Bolkardağı Birliği'nin eşdeğeri olabileceğini göstermektedir