Türkiye İstatistik Kurumu Sağlık Verilerine Göre Türkiye'de En Sık Teşhis Edilen İlk 10 Hastalığın Mevcut Rehberlerinin Haritalaması ve Rehberlerin Değerlendirilmesi

Abstract

Kanıta Dayalı Tıp (KDT) uygulamalarının somut hali olan klinik uygulama rehberleri çok önemlidir. Rehberler, hekimlere karar verme sürecinde önemli katkıda bulunabilen araçlardır. Bir ülkede kaliteli ve çok sayıda klinik uygulama rehberleri geliştirilmesi, ülkenin sağlık sistemi için gelişnıişliğin göstergelerinden biridir. Bu çar lışma ile 2013 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) sağlık istatistiklerine göre Türkiye'de hekim tarafından en sık teş-- his edilen hastalıklar ile ilgili ülkemizdeki mevcut rehberlerin sayısının saptanıp, bu rehberlerin genel özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Ülkemizde en sık teşhis edilen hastalıklara ait güncel verilere TÜİK'ten ulaşıldı. Araştırmanın dahil etme kriterlerine göre doktorlara yönelik geliştirilmiş hastalığın önlenmesi, teşhisi, tedavisi ve rehabilitasyonu ile ilgili öneriler içeren, son 10 yıl içinde hazırlanmış ve yayınlanmış olan Türkçe rehberler incelemeye aldındı. Sağhk Bakanlığı'nın rehberlerine resmi web sitesi ve google meta tarama motoru ta-- ranarak; sivil toplum kuruluşlarının rehberlerine ise "Türkiye için Sivil Toplum Kuruluşları Klinik Uygulama Reh-- beri Haritası" üzerinden ulaşıldı. Ülkemizde en sık görülen 10 hastalığa ilişkin rehberler hazırlayan kurum, hazırlanma ve güncellenme yılı, rehber geliştirme metodolojileri açısından detaylandırıldıı Bulgular: Araştırmada kas iskelet sistem problemleri ile ilgili adet bel bölgesini, adet boyun bölgesini ilgilendiren rehber; hipertansi-- yon ile ilgili 5; romatizmal eklem hastalığı ile ilgili 5; mide ülseri ile ilgili ]; diyabetle ilgili 6; osteoartrit, artroz, de-- jeneratif eklem hastalığı ile ilgili 2; demir eksikliği anemisi ile ilgili 3; sinüzitle ilgili 3; migren ve benzeri şiddetli baş ağrısı ile ilgili 4, toplam 32 adet rehbere ulaşıldı. 32 rehberin 18'i Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen rehberlerdi. Sonuç: Çalışmanın sonucunda ülkemizdeki tüm mevcut rehberleri kapsayan bir veritabanı ya da bir kaynağa ulaşı-- lamamıştır. Hastalıkların hepsi ile ilgili birinci basamağa yönelik rehber bulunmaktadır. Birinci basamağa yönelik olarak hazırlanmış olan rehberler, Elektronik Kanıta Dayah Tıp Rehberleri ve Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberi kapsamında bulunmaktaydı. Bu şekilde bir rehberin içinde birden çok rehberin toplu halde bulunması, rehber kullanıcısı için istediği konu ile ilgili rehberlere daha kolay bir şekilde ulaşmasına imkân tanıması açısından yararlı bir uygulamadır. Ayrıca aile hekimlerine yönelik hazırlanan rehberlerin birden çok hastalığı kapsayan kapsamlı bir rehber seklinde hazırlanması kullanıcılar için daha pratik bir uygulama olacaktır.