Enterokok Türlerinin Virulans Faktörlerinin Araştırılması

Abstract

Enterokoklar son zamanlarda toplum kaynaklı ve nozokomiyal enfeksiyonlarda izolasyon oranlarının artması ve glikopeptitler de dahil olmak üzere birçok antibiyotiğe karşı direnç geliştirmiş olmaları nedeniyle önemli hale gelmiştir. Bu çalışmada hastanemizde idrar (n= 149), kan (n= 38), yara (n= 17), gaita (n= 13) ve diğer (n= 12) çeşitli klinik örneklerden izole edilen 138'i Enterococcus faecalis, 91'i Enterococcus faecium olan 229 enterokok izolatının virulans faktörlerinin ve antibiyotik duyarlılık paternlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bunun için agregasyon faktörü (AF)'nü, enterokok yüzey proteinini (esp), sitolizinleri ve jelatinazı kodlayan genler (sırasıyla asa1, esp, cylM, cylB, cylA, cylL, cylL, gelE) moleküler yöntemlerle araştırılmış, ayrıca hemolizin üretimi ve jelatinaz varlığı fenotipik olarak çalışılmıştır. Yirmi dokuz E.faecium ve bir E.faecalis izolatı olmak üzere toplam 30 izolat vankomisine dirençli olarak bulunmuştur. Çalışmamızda E.faecium izolatlarında yüksek düzey gentamisin (YDG) ve yüksek düzey streptomisin (YDS) direnci sırasıyla %40.7 ve %63.7 iken, E.faecalis izolatlarında sırasıyla %47.1 ve %55.8 olarak belirlenmiştir. Çalışmamızda tüm izolatlar linezolide duyarlı bulunmuştur. Ampisilin, penisilin ve vankomisine E.faecium izolatlarının E.faecalis izolatlarına göre daha dirençli (p= 0.001, p= 0.008 ve p< 0.001) oldukları saptanmıştır. E.faecalis izolatlarında asa1 (p< 0.001), cylL(p= 0.002) ve cylL(p< 0.001) gen pozitifliğinin yanı sıra jelatinaz aktivitesi E.faecium izolatlarına göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p< 0.001). Çalışmamıza dahil edilen izolatlarda en sık virulans genleri olarak asa1 (%45), cylL(%33.2) ve esp (%32.3) geni saptanmıştır. Siprofloksasine direnç oranları, cylLve cylL geni pozitif E.faecalis izolatlarında bu genleri içermeyen izolatlara göre sırasıyla p= 0.035 ve p= 0.047 şeklinde istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Aynı şekilde, hemolizin üreten E.faecium izolatlarında vankomisin direnci, hemolizin üretmeyenlere göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p< 0.001). Vankomisin dirençli ve duyarlı izolatların virulans faktörleri karşılaştırıldığında; vankomisin dirençli enterokok (VRE) E.faecium izolatlarında esp gen düzeyi %24.1 olarak bulunurken, VRE E.faecalis izolatlarında esp geni bulunamamıştır. Asa1 hem VRE E.faecium hem de VRE E.faecalis izolatlarında pozitif bulunamamıştır. Hemoliz inaktivitesi E.faecalis için %42.3, E.faecium için %19.3 pozitif bulunmuştur. Vankomisin duyarlı enterokok (VSE) izolatlarında ise, esp gen varlığı E.faecalis için %35.1, E.faecium için %29.4, asa1 gen varlığı E.faecalis için %60.8, E.faecium için %47.1, hemolizin aktivitesi E.faecalis için %52.8, E.faecium için %23.5 olarak bulunmuştur. Çalışmamızda VSE izolatlarının VRE izolatlarından daha fazla virulans genine sahip olduğu bulunmuştur. VRE, özellikle hastanede yatan hastalarda tedavisi zor enfeksiyonlara, VSE'nin ise önemli virulans faktörlerine sahip olması nedeniyle ciddi enfeksiyonlara sebep olabileceği akılda tutulmalıdır.