TOPUK EROZYONU VE KAZILARIN YAMAÇLARDA HEYELAN OLUŞUMUNA ETKİSİNİN ÖRNEKLERLE İNCELENMESİ

Abstract

Mühendislik proje uygulamalarında yapılan yamaç ve şev kazıları, yağışlı mevsimlerde akarsuyun akış hızındaki artışın etkisiyle yamaç topuklarında meydana gelen erozyonlar yamaca etkiyen tutucu kuvvetlerde azalmaya neden olur. Belirli bir aşamadan sonra itici kuvvetlerin tutucu kuvvetlere oranı (güvenlik katsayısı) 1 olduğunda yamaçta kayma başlar. Bu çalışmada, birinci yazar tarafından geliştirilen SLOPAC bilgisayar programı kullanılarak yukarıda değinilen etkiler altında çatlaklı kaya ve taneli zeminlerden oluşan yamaç ve şevlerin duraylılığı (stabilitesi) Denizli ilinde yer alan Gökpınar barajı sol sahil heyelanı ve Kınıklı Hamam Deresi heyelanı örnekleri ile incelenmiştir. Gökpınar barajı heyelanında baraj göl seviyesindeki yükselme sonucu baraj gölü içinde bir kaymanın meydana geldiği ve devamında aynı yamacın göl seviyesi dışında ikinci bir dairesel kaymanın geliştiği belirlenmiştir. Kınıklı Hamam deresi heyelanında ise kama türü ve dairesel kaymalar sonucunda heyelanın topuk kısmında akma türü kütle hareketinin meydana geldiği, bu heyelanın oluşmasında, taş ocağı işletmesinde yapılan patlatma, dik şev kazısı ve yeraltı suyunun etkili olduğu belirlenmiştir.