KIPÇAK GRUBU TÜRK LEHÇELERİNİN TASNİFİNDE YENİ BİR ÖLÇÜT: ÜNLÜ TÜREMELERİ

Abstract

Büyük bir coğrafî alan üzerine yayılmış olan Türk lehçelerini sınıflandırma çalışmalarının tarihi eskilere dayanmaktadır. 11. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut'un Dîvânü Lugâti't-Türk adlı eserindeki Türk lehçelerini belli ölçütlere göre karşılaştırma çabası, 19. yüzyılın başlarından itibaren karşılaştırmalı dilbilim yöntemlerinin kullanılmasıyla bilimsel bir temele oturmuştur. Niteleyici ve ayırt edici seslik ölçütlerin yanında aynı özellikleri taşıyan biçimsel özelliklere de yer vererek, Türk lehçeleri bugün farklı çalışmalarda sınıflandırılmıştır. Bununla birlikte bazı noktalarda ayırt edici diyebileceğimiz bazı özellikler lehçe tasniflerinde kullanılmamıştır. Tarihî ve Günümüz Kıpçak Grubu Türk lehçelerinde tespit edilebilen sondaki ünsüz çiftleri arasındaki ünlü türemeleri ve bunların ortaya çıkış sebepleri bu incelemenin temelini oluşturmaktadır