DÜNDEN BUGÜNE HONAZ’IN MARJİNAL MAHALLESİ: HİSAR

Abstract

Honaz ve havalisi antik dönemden günümüze yerleşim yeri olmuştur. Honaz'da ilk olarak 'Hisar mahallesi' ismine Osmanlı Döneminde XIX. YY'da rastlanmaktadır. Bu mahalle, Türklerin yaşadığı ve Honaz kalesinin güneyinde yer alan aşağı kale içinde yer alan Hisar Mahallesi'dir. Bu mahallenin daha sonra 'Haydar' mahallesi sınırları içinde kaldığı anlaşılmaktadır. Günümüzde ise 'Asar' olarak bilinen bu yer, yeni kurulan 'Yeni mahalle' sınırları içinde kalmıştır.Çalışmamıza esas olan Hisar mahallesi bu mahalle olmayıp, Osmanlı kayıtlarına, 'Cemaat-i Kefere', 'Gebran' isimleriyle geçen ve daha sonra 'Hisar mahallesi' ismini alan Rumların yaşadığı mahalledir. Rumların yaşadığı bu mahalle, Honaz'ın batısında ve Honaz'dan bir vadi ve Çayboğazı deresi ile ayrılmıştır. Honaz'ın, Honaz dağının eteğinde Çürüksu vadisine bakan bu Rum mahallesinin adı, mübadillerin gelmesinden yıllar sonra ancak 1957'de Hisar mahallesi olmuştur. Rum mahallesinin iktisadi hayatı Osmanlı döneminde ticaret ve tarıma dayalı olmuştur. 1924'te Mübadele ile Rumların Honaz'dan Yunanistan'a gitmek üzere ayrılması ile haneleri boş kalmış, bu boş hanelere aynı yıl Yunanistan'dan mübadil Müslüman-Türkler getirilmiştir. Mübadiller geldikten sonra mahallenin iktisadi hayatı önemli ölçüde tarım üzerine olmuştur. Hisarı olmayan Hisar mahallesi mübadele öncesi bir Rum mahallesi iken, Cumhuriyet döneminin başında gerçekleşen mübadele ile bir mübadil-muhacir mahallesi olmuştur. Kiliseden camiye dönüşen ibadethanesi ile iki kültürün farklı izlerini taşımaya devam etmesi nedeniyle marjinal kalmıştır.