J.-K. HUSYMANS’IN TERSİNE İSİMLİ ROMANINDA J.-F. DES ESSEINTES’İN DÜŞSEL YOLCULUKLARI

Abstract

XIX. yüzyıl Fransız yazının önemli isimlerinden Joris-Karl Huysmans (1848-1907) Tersine romanıyla artık bir çıkmazda olduğunudüşündüğü Zola’nın natüralizmi ile yol ayrımına girer. Eser, yazarın yazın ve sanat üzerine incelemeleri ve ele aldığı konularladekadan yazının bildirisi; roman kahramanı Dük Jean Floressas Des Esseintes de içinde yaşadığı topluma ve çağa karşıduyduğu tiksinti ve onlardan kaçma isteğiyle dekadan kahramanın arketipi kabul edilir. Des Esseintes içinde bulunduğu cansıkıntısından kurtulabilmek için kendisine “başka bir yerde”, “başka bir zamanda” olduğu izlenimini verecek arayışlara girişir.Bunun için öncelikle yapaylığın doğallık karşısındaki üstünlüğünü kabul eder. Böylece hayal gücü ve anıları aracılığıyla düşselyolculuklara çıkar. Ancak çeşitli yapaylık oyunlarıyla aşırı uyarılmış duyuları ruh sağlığını da etkileyerek onu deliliğin eşiğinegetirir. Bu çalışmada Des Esseintes’in nevrozunu besleyerek onu çöküşün eşiğine getiren yapaylık arayışında sanat, edebiyatve duyuların işlevi ortaya koyulacaktır.