AKADEMİNİN PREKARYASI: 50/D’Lİ ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ

Abstract

Bu çalışma Yükseköğretim Kanunu'nun 50/d maddesi uyarınca istihdam edilen araştırma görevlilerinin prekarizasyonu deneyimleme biçimlerini konu edinmektedir. Çalışmada Guy Standing'in Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf kitabında yer yer bahsettiği prekerlerin taşıdığı özellikler; gelecek kaygısı, öfke, dışlanmışlık, yabancılaşma, minnet duyma, itaatkâr olma, kendini değersiz görme, düşük verimlilik, statü kaybı ve örgütlü olmama hali şeklinde sıralanmıştır. Buradan hareketle, iş güvencesinden yoksun biçimde üniversitelerde istihdam edilen 50/d'li araştırma görelilerinin bu özellikleri deneyimleme biçimlerinin ortaya çıkarılması ve iş güvencesizliğinden doğan sorunların görünür kılınması çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu sebeple çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup Türkiye'deki bir devlet üniversitenin sosyal, fen, sağlık ve eğitim bilimleri enstitülerine bağlı olarak 50/d statüsünde istihdam edilen toplam 24 araştırma görevlisi ile derinlemesine mülakat yapılarak konuya ilişkin bilgi toplanmıştır. Araştırma sonucunda gelecek kaygısı taşıyan araştırma görevlilerinin verimliliklerinin olumsuz yönde etkilendiği, iş güvencesizliğinin özellikle psikolojik yönden olumsuz sonuçlar doğurduğu ve mevcut sistemin nitelikli bilimsel çalışmaların ortaya çıkmasına ket vurduğu bulgusuna ulaşılırken; katılımcılar arasında yaygın olan örgütlü olmama halinin, iş güvencesizliğinin hem nedeni hem de sonucu olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, 50/d'li araştırma görevlilerinin Standing'in açıkladığı biçimde birer preker olarak nitelendirilebileceği gün yüzüne çıkartılmıştır