DAİMİ İŞYERİ STATÜSÜNDEN KAÇINMAYI ÖNLEMEDE YENİ ULUSLARARASI YAKLAŞIM*

Abstract

Son zamanlarda daha önce hiç olmadığı kadar uluslararası vergi konula-rının derinlemesine tartışıldığı bir döneme şahit olunmaktadır. Bunda, mevcut uluslararası vergi kurallarındaki sorunlar ve zaafiyetlerin aşırı de-recede matrah aşınmasına ve kar kaydırmalarına neden olması önemli rol oynamaktadır. Vergi anlaşmalarında kaynak devletin vergileme yetkisini belirlemede önemli bir kıstas olan “Daimi İşyeri” kavramı son zamanlarda oldukça istismar edilmekte ve vergiden kaçınma stratejilerine sıkça konu olmaktadır. Küreselleşme ile birlikte baş döndürücü bir hızla gelişmekte olan dijital teknolojinin ortaya çıkardığı yeni iş modelleri ile ticari bir faa-liyeti bir işyerine sahip olmaksızın gerçekleştirmek eskiye göre çok daha kolay olmaktadır. Artık küresel bir vergi sorunu haline gelen “Daimi İşyeri” kavramının yeniden ele alınması ihtiyacı en somut şekilde Eylül 2013’te Saint-Petersburg’da gerçekleştirilen G20 Zirve’sinde onaylanan OECD’nin “Matrah Aşındırılması ve Kar Kaydırma (Base Erosion and Profit Shifting-BEPS) Eylem Planı’nda yer almıştır. Plan’ın 15 eyleminden biri olan 7’nci eylemi “Daimi İşyeri Statüsünden Kaçınmanın Önlenmesi” olup, yapılan çalışmaları müteakiben, Ekim 2015 itibariyle eyleme ilişkin nihai rapor ya-yımlanmıştır. Bu makalede, konuya ilişkin karşılaşılan sorunlar ve OECD/ G20 BEPS Eylem Planı raporu kapsamında geliştirilen öneriler değerlendi-rilecektir.