Adana’da mübadele ve mülteci sorunları

Abstract

Cumhuriyet Döneminin en önemli ve en yoğun göç hareketi, 1923 yılındagerçekleştirilen Türk-Yunan halkları değişimidir. Bu değişimin sonucu 100 binTürkiyeli Rum Yunanistan’a gitmiş, yaklaşık 100 bin aileye mensup 400 bin Türk teAnadolu’ya göç etmiştir. Yunanistan ve Balkanlardan gelen göçmenlerin malları veiskânına ilişkin olarak çıkartılmış olan kanun doğrultusunda, mübadil olarak tanımlanangöçmenler ile mülteciler, Rumların bıraktıkları evlere, ticarethanelere, topraklara veterkedilmiş Ermeni mülklerine mesleklerine göre yerleştirilmişlerdir.Türkiye’ye gelmeden önce birçok sıkıntılar yaşayan mübadiller, Özellikle 1924yılından itibaren yapılan yerleşimlerinde sosyo-ekonomik sorunlarla karşılaştılar.Göçmenlerin büyük çoğunluğu geçmişten devralınan olumsuz ekonomik mirasınsancılarıyla kıvrandılar. Bazı göçmenler de yerleştirildikleri yerleri beğenmeyip, geçimve yaşam koşullarının daha iyi olduğu yerlere yöneldiler ve yeni arayışlar içinegirdiler.Bu çalışma mübadele kapsamında Adana 10. İskân Mıntıkası’na gelengöçmenlerin yerleşimleri sırasında yaşadıkları sorunları incelemeyi amaçlamaktadır.Türk Hükûmetinin göç ve iskân siyaseti ile lokâl sorunlar mevcut yazılı kaynaklardanve Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’ndeki birinci el kaynakların ışığında ele alınıpincelenecektir.