İhracatın niteliğindeki artışın dış ticaret haddine etkisi: Türkiye analizi

Abstract

Bir ülkede üretilen ürünlerin karmaşıklık düzeyinin artması, uluslararası ticarette ülkenin rekabetçiliği ve elde ettiği katma değeri arttıran önemli bir unsurdur. Türkiye çoğunlukla orta düşük ve düşük teknolojili ürünlerin ihracatını yapmaktadır. Çalışmada ekonomik karmaşıklık endeksinde (Economic Complexity Index, ECI) 2011-2016 dönemi için 46. sırada yer alan Türkiye’nin dış ticaret kompozisyonundaki ürün karmaşıklığının ve reel efektif döviz kurunun dış ticaret haddine etkisinin araştırılması hedeflenmiştir. 1982-2016 yıllık verileri kullanılarak Türkiye’nin ECI endeks değeri ve reel döviz kuru değişkenlerinin dış ticaret haddi üzerindeki etkisi Zivot ve Andrews (1992) yapısal kırılmalı birim kök testi ve Johansen Eşbütünleşme Testi (1990) ile analiz edilmiştir. Çalışma sonuçları; ekonomik karmaşıklık endeksi, reel efektif kur ve dış ticaret haddi arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif ilişki olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda ekonomik karmaşıklık endeksi ve reel efektif kurdan dış ticaret haddine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur.