İş uyuşmazlıklarına ilişkin ibra hükmü içeren arabuluculuk anlaşma belgesinin arabuluculuğa elverişlilik bakımından değerlendirilmesi

Abstract

İhtiyarî bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olan arabuluculuk 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile belirli iş uyuşmazlıkları bakımından zorunlu hâle gelmiştir. Arabuluculuk sonunda düzenlenen anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilebilmesi için mahkeme anlaşmanın içeriğinin tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği işler arasında yer alıp almadığı ve cebrî icraya elverişli olup olmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceler ve bu şerhi içeren anlaşma belgesi, ilâm niteliğinde belge sayılır. Arabuluculuk faaliyeti sonucunda yapılan anlaşma niteliği itibariyle bir maddi hukuk sözleşmesidir. Arabuluculuğa elverişli olan hâller maddi hukukun, taraflara uyuşmazlık konusu üzerinde serbestçe tasarrufta bulunma yetkisi verdiği hâller olarak tanımlanır. Çalışmada genel olarak arabuluculuğa elverişlilik belirtildikten sonra iş uyuşmazlıkları bakımından arabuluculuğa elverişlilik ele alınmıştır. İş uyuşmazlıklarına ilişkin arabuluculuk anlaşma belgesinin hukukî niteliği tespit edilerek, arabuluculuğa elverişlilik bakımından değerlendirilmiştir. Anlaşma belgesi sadece ibra sözleşmeleri bakımından incelenmeyip ibra ile karıştırılma ihtimali bulunan sulh ve ikale sözleşmeleri de incelenmiştir. İbra hükmü içeren anlaşma belgesinin maddi hukuktaki geçerlilik ve/veya şekil şartlarını taşıması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.