Tasarruflar ile dış borçlar arasındaki ilişkinin ampirik analizi: Türkiye örneği [Article]

Abstract

Toplumların organize olmuş halini ifade eden devlet yapılanmalarına son birkaç yüzyıl içinde eskiye kıyasla çok daha fazla sorumluluk yüklenmektedir. Kamu hizmetlerinin devamlılığı, giderlerin yüksek olduğu dönemde borçlanmayı zorunlu kılmaktadır. Devletlerin borçlanma sebepleri her ne olursa olsun, borçlanma amacıyla yönelecekleri kaynak ulusal veya uluslararası tasarruflar olacaktır. Tasarruflar ile borçlar arasında var olan bu organik bağ, bu çalışmanın temel hareket noktasını oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye’nin dış borçlanmaya olan gereksinimi ile tasarruf ve tasarrufu etkileyen bir dizi değişken arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkinin varlığını tespit edebilmektir. 1980-2016 yılları arasındaki verilerin kullanıldığı çalışmamızda değişkenler arasındaki ilişkinin varlığı Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Sınır Testi (ARDL) ile açıklanmaya çalışılmıştır. Gerçekleştirilen bu analiz sonucunda, tasarruflar ile dış borçlar arasında negatif bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Bir başka ifade ile, tasarruflarda yaşanan %1’lik bir artışın dış borçları uzun dönemde %1.4 azalttığı bulgusuna ulaşılmıştır. Elde edilen bu sonuca göre, politika yapıcılarının tasarrufu teşvik etmeleri gerekmektedir. Bu sayede uzun dönemde borç servisinde yaşanması muhtemel sorunların önüne geçilebilecektir.