Uzun ve Kısa Süreli Periyotlarda Kuraklık Analizi: Bursa Örneği

Abstract

İnsan yaşamında doğal afetler önemli yer alır. Kuraklık, iklimsel ve bölgesel özelliklere bağlı olan ve tüm canlı yaşamını olumsuzetkileyen bir afettir. Kuraklığın belirlenmesi ve gerekli tedbirlerin alınabilmesi için bölgenin ayrıntılı analizi gerekmektedir.Araştırmacılar, kuraklığı saptamak için farklı kuraklık indislerini kullanmışlardır. Standart Yağış İndisi (SYİ), farklı zamanölçeklerinde hesapların yapılabildiği ve literatürde en sık kullanılan kuraklık indislerinden biridir. Bu çalışmada, Bursa ilinde uzunsüreli yağış verisi bulunan Bursa, İznik, Keleş, Mustafakemalpaşa ve Uludağ istasyonları 1969-2015 dönemi için incelenmiştir. Yağışverilerinin eğilimi olup olmadığı lineer regresyon analiziyle belirlenmiştir. Yağış verileri standardize edilerek gidişler analizine göredeğerlendirilmiştir. Son olarak da ülkemizde ve dünyada yaygın olarak kullanılan Standart Yağış İndisi (SYİ) yöntemi ile 1, 3, 6, 9, 12,24 ve 48 aylık zaman periyotları için kuraklık analizi yapılmıştır. Yıllık ve aylık yağış verilerinde önemli bir eğilim saptanmamıştır.Aralık ayında İznik, Keleş, Uludağ istasyonları azalma eğilimi; Ekim ayında Bursa istasyonu azalma eğilimi gösterdiği bulunmuştur.İstatistiksel olarak anlamlı eğilim (%5 risk) diğer aylarda saptanmamıştır. Standart Yağış İndisi (SYİ) analizi sonuçlarındaistasyonların kurak, normal veya sulak periyot oranları benzerlik göstermiştir. Bununla birlikte, kısa süreli periyotlarda (3-6 ay)normal veya hafif kuraklıklara daha sık rastlanırken, uzun süreli periyotlarda (12-24-48 ay) şiddetli ve çok şiddetli kuraklıkgözlenmiştir.