Haberlerin Teâruzu Durumunda Caferî Usûlcülerin Benimsedikleri Tercih Kaideleri Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme

Abstract

Ca?feriyye mezhebi içerisindeki iki gruptan birisi olan Usûliyye’ye göre mütevâtir haberler ilim ifade eder ve ameli muciptir. Fakat bu grup içerisinde zannî bilgi sağladığı belirtilen haber-i vâhidin delil değeri tartışmalıdır. Ca?feriyye’nin diğer grubu Ahbâriyye ise özellikle meşhur dört hadis kitabındaki tüm haberlerin sahih olduğu ve gereğince amel edilmesi gerektiği görüşündedir. Bununla birlikte her iki gruba mensup âlimler haberler arasında teâruzun vukuunu mümkün görürler. Usûlîler, haberler arasındaki teâruzun nasıl giderileceği hususunda ahbârîlere nazaran daha sistemli önerilerde bulunurlar. Buna göre haberler arasındaki teâruz; haberin metni, senedi, hükmü ve harici sebeplere göre değerlendirilerek giderilmeye çalışılır. Ahbârî âlim Esterabâdî’ye göre ise teâruzun imamların konuyla ilgili sözlerinden hareketle giderilmesi gerekir.