Yargıtay kararları ışığında doğum borçlanmasına ilişkin bazı hususlar

Abstract

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanu-nu’nun 41. maddesi ile daha önce sosyal güvenlik mevzuatında öngö-rülmeyen yeni bir hizmet borçlanması türü getirilmiştir. Kadınlara gebe-lik ve doğum nedeniyle çalışamadıkları ve adlarına uzun vadeli sigorta kolları primi ödenmeyen günlerini sosyal güvenlik hakları bakımından değerlendirmelerini sağlamaya yönelik doğum borçlanması hakkı tanın-mıştır. Bu borçlanma türü, ailenin korunmasına ve nüfusun sağlıklı bir biçimde artışını sağlamaya yönelik önemli bir düzenlemedir. Gebelik veya doğum sebebiyle çocukları ile ilgilendikleri için çalışma hayatından uzak kalan kadınlar, doğum borçlanması yaparak uzun vadeli sigorta kolları primlerini ödemek yoluyla yaşlılık aylığına hak kazanabilecek-lerdir. 5510 sayılı Kanunun ilk hâlinde sadece ücretsiz izin ve analık izni sürelerini borçlanma imkânı tanınmıştır. Kanunda yer alan doğum borç-lanmasına ilişkin düzenlemeler 5754 ve 6552 sayılı Kanunlarla değişti-rilmiş ve bu değişiklikler sonucunda borçlanılabilecek sürelerin ve borç-lanma yapabilecek olan kadınların kapsamı genişletilmiştir. Çalışma-mızda, doğum borçlanmasına ilişkin hükümlerin yürürlüğü, doğum tari-hinde aktif sigortalı olmak gerekip gerekmediği, sigortalı olarak tescil-den önce gerçekleşen doğumlara ilişkin borçlanma yapılıp yapılamayacağı ve doğumdan sonra borçlanılabilecek süreye ilişkin hususlar yargı kararları ve öğreti görüşleri çerçevesinde ele alınmaya çalışılmıştır.