Kutadgu Bilig’de ayet olarak düşünülen ibareler üzerine bir değerlendirme

Abstract

11. yüzyılın Türk kültür tarihi için en önemli eserlerinden birişüphesizdir ki Kutadgu Bilig’dir. Kutadgu Bilig, Türk kültür tarihindeİslamiyet’in resmi din olarak kabul edilmesiyle gerçekleşen sosyal ortamınürünüdür. Bilim insanları Kutadgu Bilig’in hangi kaynak ve kültürlerinetkisi altında yazıldığını uzun yıllardan beri tartışmaktadırlar. Bu kaynak vekültürlerin bazısı çok belirgin bir biçimde esere yansımışken bazısı ise dahaörtülü olarak kalmıştır. Eserde İslam kültürünün etkisi ise açık olarak tespitedilebilmektedir. Özellikle kutsal kitaptan alınmış ayetler ve peygambere aithadisler İslami kültürün etkisini göstermektedir. Bununla birlikte KutadguBilig’de yer alan ve farklı bilimsel çalışmalarda ayetlerle ilişkilendirilenbeyit sayısı sanıldığı kadar çok değildir. Bu değerlendirmenin ispatı içinçalışmamızda kurucu yapı sentaksının yöntemlerinden farklı bir şekildeyararlanılmıştır. Sonuç olarak Kutadgu Bilig’de ayetlerle ilişkilendirilenbeyitlerin bu ayetlerle ilgisinin olup olmadığı belirlenmiştir.