Uru Salimum ve Amarna mektuplarına göre devletlerarası ilişkilerdeki yeri

Abstract

IV. Amenhotep tarafından kurulan Amarna kentihem dini bir merkez hem de Mısır’ın Ön Asya devletleri ile olan ilişkilerinin yürütüldüğü bir diplomasi üssü olması bakımından oldukça önemlidir. Kentin adı araştırmacılar tarafından “Amarna Dönemi” şeklinde özelbir döneme isim olarak da verilmiştir. Kentteki arşivden ele geçen Akkadca çivi yazılı mektuplar bizlere Mısır’ın Suriye yönünde nasıl bir hâkimiyet kurduğunugöstermektedir. Amarna diplomasisini ise Hitit, Mitanni, Asur, Babil, Alašia, Arzava gibi büyük devletler ileSuriye-Filistin bölgesinde yer alan kent devletlerininMısır’la olan mektuplaşmaları oluşturmuştur. Bu mektuplar geçmişten günümüze süreklilik arz eden bir durumu gözler önüne sermektedir: Suriye-Filistin bölgesinde bitmek bilmeyen mücadeleler. Bir kent devletiolduğu anlaşılan ${}^{URU}SALİMUM$ da bu mücadelelerden payını almıştır. Bu kentin yöneticisi ise Mısır kralı tarafından tahta geçirilen ?Abdi-?eba’dır. Onun mektuplarının ana konusunu Doğu Akdeniz’deki Mısır askeri gücünün zayıflaması sonucu bölgedeki yerel krallılararasında baş gösteren mücadeleler ve ?Apiru sorunu oluşturur. Bu çalışmanın amacı Kudüs bölgesinde yerelbir kent devleti olan ${}^{URU}SALİMUM$ ve siyasi hayattakikonumu ve onun komşuları ile olan ilişkilerini Amarna Mektupları’nın verdiği bilgiler ışığında ortaya koyup bölgedeki mücadelenin tarihi sürekliliğine, bölgenin eskiçağından bir bakış açısı yansıtmaktır.