İdari ve adli para cezalarının karşılaştırılması

Abstract

Para cezası bir suç veya kabahat karşılığında belirli makamlar tarafından verilen ve kişilerin malvarlığından alınan parasal tutardır. Bu tutarlar bazen sadece para olarak bazen de hürriyeti kısıtlayan yaptırımların karşılığı olarak belirlenmektedir. İdarenin kendi bünyesinde verdiği cezalar idari para cezaları olup bu cezalar yargı organına taşınmadan idare tarafından verilmektedirler. Adli para cezaları ise bir yargı organı tarafından ve kanunda belirtilen sınırlar dahilinde verilmektedir. İdari ve adli para cezaları karşılaştırılmasında farklılıklar olmasının yanı sıra benzerlik görülen durumlar da vardır. Ceza türünün belirlenmesi açısından kabahat ve suç oluşturan fiillerin ilgili kanunlarda açıkça hükme bağlanması esastır. Meydana getirilen fiiller kapsamında verilecek cezalara bazı şartların oluşmasına bağlı olarak karar verilmektedir. İdari para cezasında genellikle kabahati işleyen kişinin kusuru ve ekonomik durumu belirleyici olurken adli para cezalarında suçun işlenmesi sürecinde yer alan faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir. Tahsil edilen cezalar ise türüne göre farklı bütçelere aktarılmaktadır. Diğer taraftan verilen cezalara itiraz süreci de değişiklik göstermektedir. Kendi kanunlarının yanı sıra vergi kanunları kapsamında da idari ve adli para cezası uygulaması söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmada öncelikle idari ve adli para cezalarının temel kanunlarındaki hükümleri açıklanarak benzer ve farklı özellikleri ortaya konulacaktır. Akabinde ise vergi kanunlarında yer alan idari ve adli para cezalarının işleyişi açıklanıp yaptırım hükümleriincelenecektir