Yarı kırsal bölgede annelerin gebelik ve doğum sonrası sigara içme davranışı

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı Denizli Honaz ilçesine bağlı Kaklık, Kocabaş ve Pınarkent Mahalleleri’nde 12-24 aylık çocuğu olan an-nelerin gebelik ve doğum sonrası sigara içme davranışlarını ve bunları etkileyen faktörleri belirlemektir.Yöntem: Kesitsel tipteki bu araştırma Ekim-Kasım 2014 tarihle-rinde yapılmıştır. Evrenini Honaz, Kaklık, Kocabaş ve Pınarkent Aile Sağlığı Merkezi (ASM)’nde kayıtlı 12-24 aylık çocuğu olan 459 kadın oluşturmaktadır. Örneklem seçimine gidilmeden evren üze-rinde çalışılmış, araştırmaya toplam 254 kadın katılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyo-demografik özellikleri sor-gulayan 10 soru, sigara kullanımını ve maruziyetini sorgulayan 21 so-ru olmak üzere toplam 31 sorudan oluşan anket formu ile toplanmıştır.Bulgular: Katılımcı annelerin yaş ortalaması 28,4±5,4 yıldır ve %64,6’sının (n=164) öğrenim düzeyi ortaokul ve altıdır. Katılımcıla-rın %79,1’i (n=201) hayatı boyunca hiç sigara içmemiş, %12,6’sı (n=32) halen içmekte ve %8,3’ü (n=21) ise sigarayı bırakmıştır. Sigara içmiş olan annelerin %35,8’i (n=19) gebeliği sırasında siga-ra tüketmiştir. Gebelikte sigara içme durumunu sadece annenin çalışma durumu etkilemektedir. Çalışan annelerin %81,8’i (n=9), çalışmayan annelerin ise %23,8’i (n=10) gebelikte sigara kullanmış-tır (p<0,001). Gebeliklerinde sigara içen kadınların %78,1’i sigara bırakma konusunda bir hekim veya hemşireden yeterli bırakma tav-siyesi ve desteği almamıştır. Gebeliği sırasında sigarayı bırakmış 34 kişinin 27’si (%79,4) doğum sonrası sigaraya tekrar başlanmıştır.Sonuç: Bu araştırmada, sigara içen gebelerin hizmet aldıkları sağ-lık çalışanlarınca sigarayı bırakmaya yönelik eğitim ve danışman-lık alma oranlarının düşük olduğu belirlenmiştir. Gebelikte sigara tüketilmesinin anne ve yenidoğan sağlığı üzerine olan zararlı etki-leri bilindiğinden, bu konu hakkında sağlık personeline ve halka verilecek eğitim programlarının planlanmasına yönelik girişimler art-tırılmalıdır.