Türkiye’nin yükseköğretim kurumlarında akademisyenlerin idari görevleri açısından cam tavan algısı üzerine bir araştırma

Abstract

Cam tavan, çalışanların liyakat ve başarıları göz ardı edilerek bireysel, kurumsal ve toplumsal faktörlerin biri ya da bir kaçınınetkisiyle ortaya çıkan, terfi sürecinde etkili olan görünmez ve kırılması güç engellerdir. Bu engellere ilişkin algılar literatürdegenellikle cinsiyet ve/veya etnik köken farklılıkları dikkate alınarak incelenmiştir. Türkiye’deki cam tavan çalışmalarındaçoğunlukla özel sektör kurum ve kuruluşlarına ve yalnızca cinsiyet farklılıklarına odaklanılmaktadır. Oysaki kamu kurumlarındada nitelikli personelin kariyer yaşamına engel olan cam tavanların belirlenmesi ve bunlara ilişkin çözümlerin üretilmesiönemlidir.Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki akademisyenlerin idari kariyerlerinde cinsiyet ve etnik kökenle sınırlı olmayan cam tavanalgısını ölçmektir. Araştırma için örneklem olarak 1992 yılında kurulan Devlet üniversitelerinin öğretim üyeleri seçilmiştir.Çalışmada, öncelikle kavramsal ve kuramsal alt yapı verilmiştir. Akabinde örneklem üzerinde nicel ve nitel yöntemlerin birliktekullanıldığı alan araştırması yapılmıştır. Nicel yöntemle bazı akademisyenlerin üst düzey idari görevlere terfilerine engel olan[1) örgüt kültürü ve politikaları, 2) stereotipler (basmakalıp yargılar) ve önyargılar, 3) korku ve endişe, 4) rol çatışması, 5)mesleki liyakat, 6) hayal kırıklığı, 7) informel (resmi olmayan) iletişim ağları] faktörleri algılama düzeyleri istatistiki testlerleanaliz edilmiştir. Nitel görüşme formlarıyla elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve nicel verilerle harmanlanarakyorumlanmıştır. Sonuç olarak cam tavanın algılanmasında hayal kırıklığı faktörü dışında diğer faktörlerin her birindedemografik değişkenlerin birçoğu anlamlı farklılıklara neden olmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda, cam tavanısendromu etkilerinin sadece cinsiyet farklılıklarından kaynaklanmayacağı tespit edilmiştir.