Okul müdürlerinin sergiledikleri kayırmacı davranışlara ilişkin öğretmen görüşleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı; okul müdürlerinin sergiledikleri kayırmacı davranışları öğretmen görüşleriyle ortaya koymaktır. Yöneticilerin kayırmacı davranışlar sergilemesine neden olan faktörleri belirlemek ve okullarda kayırmacılık davranışlarının sergilendiği yönetim alanlarını tespit etmek, araştırmanın diğer bir amacını oluşturmaktadır. Bu amaç kapsamında ortaokullarda görev yapan 20 branş öğretmeniyle görüşmeler yapılmıştır. Bu doğrultuda okul müdürlerinin, kayırmacı davranışlar göstermesine neden olan faktörler; okul müdürlerinin, kayırmacı davranışlar sergilediği yönetim alanları; okul müdürlerinin sergilediği kayırmacı davranışların öğretmen motivasyonuna etkisi ve okul müdürlerinin, kayırmacılık davranışları göstermesinin gerekli olduğu alanlara ilişkin veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilerin betimsel analizleri yapılarak bir sonuca ulaşılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre; okul müdürleri, okul yönetiminde kayırmacı davranışlar sergilemektedir. Okul müdürlerinin, kayırmacı davranışlar göstermesinde en fazla, öğretmenlerle yakınlık kurulan alanların etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Bu yakınlık alanları; arkadaşlık, siyasi görüş birliği, sendikal aynılık, inanç ve aynı branşta olmaktır. Yine okul müdürlerinin otorite sağlamak ve saygı kazanmak için de kayırmacı davranışlar gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Araştırmanın diğer bir sonucuna göre; okul müdürleri okul yönetiminde gösterdiği kayırmacı davranışları yönetim alanlarında daha çok kullanmaktadır. Kayırmacılığın daha çok görüldüğü bu yönetim alanları; ders programı hazırlama, izinler, okul içi görevlendirmeler, nöbet, ödüllendirme ve ek ders alanları şeklinde ortaya çıkmıştır. Araştırmada, okul müdürlerinin sergilemiş oldukları kayırmacı davranışların öğretmenlerin motivasyonunu olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Kayırmacı davranışlar öğretmenlerde dışlanmışlık ve değer görmeme hissine, motivasyon kaybına, üzüntüye, öfkeye, güvensizliğe ve işe karşı yabancılaşmaya neden olmaktadır. Araştırmada ulaşılan diğer bir sonuca göre; öğretmenler, okul müdürlerinden çalışkanlık, yeterlilik, özverili olma, iyi niyetli olma ve öğrencilerle iyi ilişkiler kurma gibi özelliklere sahip olan öğretmenleri daha çok kayırmasını beklemektedir.