Finansal istikrar ve makroekonomik performans ilişkisi: karşılaştırmalı bir analiz

Abstract

1980’li yıllardan günümüze dünyada giderek artan bir finansal gelişme ve entegrasyon durumu yaşanmaktadır. Özellikle 2008 finansal krizi sonrasında finansal piyasaların istikrarı meselesi politika yapıcıların odak noktalarından biri haline gelmiştir. Küresel finansal krizin en önemli nedeninin kuralsız bir finansal sistemin, reel sektör ile arasındaki eşgüdümün bozulmasına yol açarak birbirlerini olumsuz etkileyen kümülatif tahribatlar meydana getirmesi olduğu ifade edilmektedir. Finansal istikrar ve ekonomik büyüme değişkenlerini konu alan literatürde söz konusu göstergeler arasındaki ilişki ülke örneklemi, metodoloji ve finansal istikrar için kullanılan değişkenlere göre farklılıklar göstermektedir. Bu çalışma önceki çalışmalardan farklı olarak analize konu ülke yapılarındaki farklılıkları ve ilişkilerin finansal göstergelerdeki çeşitliliğe duyarlılığını göz önüne almaktadır. Bu amaç doğrultusunda 2 farklı ülke grubunda 9 farklı finansal istikrar göstergesi kullanılarak finansal istikrar ve makroekonomik performans ilişkisine yönelik kapsamlı bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışmanın birinci bölümünde kavramların tanıtımı, ikinci bölümünde ilgili literatür taraması, üçüncü bölümünde iki ayrı ülke grubu için betimsel ve ekonometrik analizler sunulmuştur. Kırılgan Beşli ve G7 ülkeleri için oluşturulan iki ayrı panel veri seti için Konya bootstrap panel nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular şu şekilde özetlenebilir: (i) Bankacılık piyasasına ilişkin finansal istikrar göstergeleri, hisse senedi piyasasına ilişkin göstergelere göre ekonomik büyüme ile çok daha fazla nedensellik ilişkisi içermektedir. (ii) Z-skoru ve Takibe düşen kredilere ayrılan karşılıklar ekonomik büyüme ile en fazla nedensellik ilişkisi tespit edilen iki değişkendir. (iii) Kırılgan beşli (F5) ülkelerinde Kredi oranı, Sermayenin risk ağırlıklı varlıklara oranı ve Hisse senedi fiyat oynaklığı, G7 ülkelerinde ise Takipteki krediler, Toplam işlem hacmi ve Hisse senedi fiyat oynaklığı için en az sayıda ekonomik büyüme ile nedensellik ilişkisi söz konusudur. (iv) F5 ülkeleri için ekonomik büyümeden finansal istikrara doğru çoğunlukla bankacılık piyasası göstergelerinden nedensellik ilişkisi tespit edilmektedir. Ekonomik büyümeden finansal istikrara incelenen ilişkide İngiltere ve Kanada’da hiçbir gösterge için nedensellik ilişkisi tespit edilemezken, ABD’de ise yalnızca toplam işlem hacmi için nedensellik söz konusudur.

Since the 1980s, there has been an increasing financial development and integration in the world. Especially after the 2008 financial crisis, the issue of stability of financial markets has become one of the focal points of policy makers. It is stated that the most important reason for the global financial crisis is that an unregulated financial system leads to the deterioration of the coordination between the real sector and creates cumulative destructions that negatively affect each other. In the literature on financial stability and economic growth nexus, it is seen that the findings differ according to the selected countries, the method used and the variables proxied for financial stability. Unlike previous studies, this study considers the differences in the structures of the countries that are the subject of the analysis and the sensitivity of the relationship to diversity in financial indicators. For this purpose, it is aimed to present a comprehensive framework of the relationship between financial stability and macroeconomic performance by using 2 different country groups and 9 different financial stability indicators. In this context, the introduction of the concepts is presented in the first part of the study, followed by the relevant literature review in the second part, and descriptive and econometric analyzes for two different country groups are presented in the third part. Konya bootstrap panel causality analysis was performed for two separate panel data sets created for Fragile Five and G7 countries. The findings can be summarized as follows: (i) Financial stability indicators related to the banking sector contain stronger causal relationship with economic growth than indicators related to the stock market. (ii) Z-score and Provisions for non-performing loans are the two variables with the strongest causal relationship with economic growth. (iii) Variables with the weakest causal relationship with economic growth are Loans ratio, Capital to risk-weighted assets ratio and Equity price volatility for Fragile Five (F5) countries and non-performing loans, Total transaction volume and Equity price volatility in G7 countries (iv) For F5 countries, a causal relationship has found mostly from banking sector indicators from economic growth to financial stability. In the relationship between economic growth and financial stability, no causality has been found for any indicator in the UK and Canada, while in the USA there is only causality for the total transaction volume.