Yakut (Saha) Türkçesinde duyu fiilleri

Abstract

Yakut (Saha) Türkçesinde duyu fiillerini incelediğimiz tezimiz temel olarak Yakut (Saha) Türkçesine ait sözlüklerden duyu fiillerinin taranıp cümle örnekleri ve kavramların anlam alanı açısından değerlendirilmesini esas almaktadır.Bu kapsamda, giriş bölümünde Yakut (Saha) adı, Yakut Türkleri ve Yakut Türkçesi hakkında bilgiler verilmiştir.Tezimizin birinci bölümü, üç alt bölümden oluşmaktadır. Bu bölümde algılama ve duyu türleri; fiil ve duyu fiilleriyle ilgili bilgiler verilmiştir.Tezimizin en önemli bölümü olan ikinci bölümünde, taranması planlanan sözlükler taranarak Yakut (Saha) Türkçesindeki duyu fiilleri tespit edilmiştir. Bu bölümde tespit edilen fiiller dokuz alt başlık halinde incelenmiştir. Bu başlıklar görme, işitme, koku alma, tat alma, dokunma, ısı, ağrı (acı), vücut durum ve sezgi duyu fiillerini içermektedir. Tespit edilen fiiller anlamsal olarak sınıflandırılarak listelenmiştir. Listelenen fiillerin anlamsal özellikleri tablolar halinde verilmiştir. Tezimizin üçüncü ve son bölümünde, tespit edilen duyu fiilleriyle ilgili genel değerlendirmeler yapılarak, çıkarılan sonuçlar özetlenmiştir.

Our thesis, in which we examine the perception verbs in Yakut (Sakha) Turkish, is basically based on the evaluation of perception verbs from the dictionaries of Yakut (Sakha) Turkish in terms of sentence examples and concepts.In this context, information about the name Yakut (Sakha), Yakut Turks and Yakut Turkish is given in the introduction.The first part of our thesis consists of three sub-sections. In this section, perception and sense types; information about verbs and perception verbs are given.In the second part, which is the most important part of our thesis, the perception verbs in Yakut (Sakha) Turkish were determined by scanning the dictionaries that were planned to be scanned. The verbs identified in this section are analyzed in nine sub-headings. These titles include sight, hearing, smell, taste, touch, heat, pain, body state and intuition sense verbs. The detected verbs are listed by semantic classification. The semantic characteristics of the listed verbs are given in tables.In the third and last part of our thesis, general evaluations about the detected perception verbs are made and the results are summarized.