Kanserli çocukların ebeveynlerinin spirütüel iyi oluş düzeylerinin ve yaşam kalitelerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, kanser hastalığı olan çocukların ebeveynlerinin, spiritüel iyi oluş düzeylerinin ve yaşam kalitesinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapılmıştır. Araştırma Denizli ili Pamukkale Üniversitesinde bulunan Çocuk Hemotoloji Servisi, Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Ayaktan Tedavi Ünitesi ve Çocuk Hematoloji Polikliniği’nde takip ve tedavi edilen 93 kanser hastası çocuğun ebeveynleri ile Nisan-Haziran 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışma için etik kurul onayı, kurum izni, kullanılan ölçek izinleri ve ebeveyn onamları alınmıştır. Veriler “Sosyodemografik Özellikler Bilgi Formu”, “Spiritüel İyi Oluş Ölçeği (SİOÖ)” ve “Kanserli Hastalara Bakım Verenlerde Yaşam Kalitesi Ölçeği (KHBVYKÖ)” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, aritmetik ortalama, standart sapma, Independent Sample T test, ANOVA ve Pearson Korelasyon Analizleri kullanılmıştır. Çalışmada ebeveynlerin SİOÖ puan ortalaması 126.32±8.99, KHBVYKÖ puan ortalaması 89.18±14.90 olarak bulunmuştur. Ebeveynlerin SİOÖ alt boyutlarından, en yüksek puan ortalamasını aşkınlık (69.67±5.43), en düşük ise anomi (17.28±5.73) boyutundan aldığı belirlenmiştir. KHBVYKÖ alt boyutlarından en yüksek puan ortalaması pozitif adaptasyon (104.40±18.96), en düşük ise yük (55.39±29.36) boyutundan aldığı saptanmıştır. Ebeveynlerin aşkınlık puanları ile pozitif adaptasyon arasında pozitif yönde zayıf (p=0.007, r=0.289), doğayla uyum ile pozitif adaptasyon arasında pozitif yönde anlamlı ve zayıf (p=0.014, r=0.263); anomi ile yaşam kalitesi arasında negatif yönde anlamlı ve oldukça zayıf bir ilişki saptanmıştır (p=0.000, r=-0.443). Ebeveynlerin SİOÖ toplam puanı ile KHBVYKÖ toplam puanı arasında pozitif yönde anlamlı ve oldukça zayıf bir ilişki belirlenmiştir (p=0.000, r=0.482). Bu sonuçlara göre, gelir durumu kötü olan ebeveynlerin daha yakından takip edilmesi, gerekirse hastane yönetimi ve başka kurumlarla görüşülerek maddi destek sağlanması; sağlık profesyonellerinin kanser hastası çocuk ve ebeveynlerinin spiritüel iyi oluşlarını ve yaşam kalitelerini bir arada değerlendirmeleri önerilebilir.

This descriptive and cross-sectional study was conducted to determine the spiritual well-being levels and quality of life of parents of children with cancer. The research was carried out between April and June 2022 with the parents of 93 children with cancer who were followed up and treated in the Pediatric Hematology Service, Pediatric Hematology and Oncology Outpatient Clinic, and Pediatric Hematology Outpatient Clinic of Pamukkale University in Denizli. Ethics committee approval, institutional permission, permission for the scales used in the study, and parental consent were obtained for the study. Data were collected using a “Sociodemographic Characteristics Information Form,” the “Spiritual Well-Being Scale (SWBS),” and the “Caregiver Quality of Life Index-Cancer Scale (CQOLC).” Descriptive statistics, arithmetic mean, standard deviation, Independent Samples t-test, ANOVA, and Pearson Correlation Analysis were used in the analysis of the data. In the study, the mean scores of parents were found to be 126.32±8.99 on the SWBS and 89.18±14.90 on the CQOLC. It was determined that parents got the highest mean score from transcendence (69.67±5.43) and the lowest score from the anomie (17.28±5.73) sub-dimensions of SWBS. Regarding the sub-dimensions of CQOLC, the highest mean score was obtained from the positive adaptation (104.40±18.96) and the lowest from the burden (55.39±29.36) sub-dimensions. It was found that parents of children with cancer who did not have siblings and whose mothers did not work and lived in a nuclear family had higher scores on the harmony with nature sub-dimension of the SWBS (p<0.05). There was a weak positive correlation between parents' transcendence and positive adaptation scores (p=0.007, r=0.289), a weak and significant positive correlation between harmony with nature and positive adaptation scores (p=0.014, r=0.263), and a very weak and significant negative correlation between anomie and quality of life scores (p=0.000, r=-0.443). A very weak and significant positive correlation was determined between parents' mean scores on the total SWBS and the total CQOLC scales (p=0.000, r=0.482). According to these results, it can be recommended that parents with low income should be followed up more closely, they should be provided with financial support by consulting the hospital management and other institutions if necessary, and that health professionals should evaluate the spiritual well-being and quality of life of children with cancer and their parents together.