Denizli ili Çivril ilçesi tarla koşullarında Tuta absoluta (meyrick) (lepidoptera: gelechiidae)'nın popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranının belirlenmesi

Abstract

Çalışma, Denizli ili Çivril ilçesinde 2020-2021 yıllarında tarla koşullarında Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)?nın popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranın belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla ergin popülasyon gelişimini belirlemek için her bir tarlaya 3 adet delta tipi feromon tuzak yerleştirilmiştir. Tuzaklardaki ergin birey sayımı haftalık kaydedilmiş ve tuzaklar içerisinde yer alan ergin bireyler bir pens yardımıyla uzaklaştırılmıştır. Çalışmanın yürütüldüğü yıllarda T. absoluta larvalarının domates bitkisinin yaprak ve meyvelerinde yapmış olduğu zararı belirlemek amacıyla üretim alanını temsil edecek şekilde 1000 m2?lik alanlar belirlenmiştir. Belirlenen alanlarda haftalık tesadüfü olarak 100 adet domates bitkisi seçilmiştir. Seçilen bitkilerin bileşik yapraklarının alt, orta ve üst kısımlarından 3 yaprak ve toplamda 100 bitki kontrol edilmiştir. Aynı zamanda her seçilen bitkide meyve oluşumuyla birlikte rastgele 100 meyve kontrol edilmiştir. Üzerinde zararlının yumurtası, larvası ve/veya larva zararının bulunduğu bitkiler ve meyveler bulaşık olarak kaydedilmiştir. Elde edilen veriler kullanılarak bulaşıklık oranı hesaplanmıştır. T. absoluta?nın ergin bireyleri çalışmanın her iki yılında da haziran, temmuz ve ağustos aylarında tepe noktalarına ulaşmıştır. Ergin uçuşları denemelerin yürütüldüğü tarlalarda domateslerin hasat edilme dönemine kadar izlenmiştir. Çalışmada tüm tarlalar değerlendirildiğinde tuzak başına en yüksek ergin sayısı 19 Haziran 2020 tarihinde 228 adet/tuzak, 20 Ağustos 2021 tarihinde ise 99 adet/tuzak olarak kaydedilmiştir. T. absoluta?nın yaprak ve meyvedeki bulaşıklık oranı incelendiğinde, çalışmanın her iki yılında da domates güvesinin yapraktaki zararı meyvedeki zararından daha fazla saptanmıştır. Çalışma sonucunda en yüksek yaprak zararı 31 Temmuz 2020 tarihinde %6,3 ve 20 Ağustos 2021 tarihinde %6 olarak kaydedilmiştir. Meyve zararı ise çalışmanın ilk yılında %1,3 ve ikinci yılında %1,8 olarak belirlenmiştir.

This study was carried out to determine the population development and infestation rate of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in field conditions of Çivril district of Denizli province between 2020-2021. In order to determine the adult population development, three delta-type pheromone traps were placed in each field. The number of adults in the traps was recorded weekly and the adults in the traps were removed with a forceps. In order to determine the damage of T. absoluta larvae on the leaves and fruits of the tomato plant in the years when the study was carried out, 1000 m2 areas were determined to represent the production area. A hundred tomatoes were determined weekly in determined areas randomy. In the compound leaves of the selected plants, 3 leaves from the lower, middle and upper parts of the leaves and a total of 100 plants were checked. Moreover, a hundred fruits were controlled randomly with the fruit formation on each selected plant. Those fruits and plants which have pest egg, larvae and/or larvae damage were recorded as infested. Infestation rate was calculated by using obtained data. Adult individuals of T. absoluta reached its peak in June, July and August in both years of the study. Adult flyings were observed, in the fields where trials were carried out, until the tomatoes were harvested. When all of the fields were evaluated, it was recorded that the highest number of adults in a trap was 228 piece/trap in 19 June 2020 and 99 piece/trap in 20 August 2021. When the infestation rate of T. absoluta on leaf and fruit was observed, it was found that the damage of the pest on leaf was higher than that on the fruit in both years of the study. In the end of the study, the highest damage of leaf damage was recorded as 6.3% in 31 July 2020 and 6% in 20 August 2021. The damage on fruits was determined as 1.3% in the first year of the study and 1.8% in the second year of the study.