Evliya Çelebi’ye göre Tırhala’da Osman Şah’a ait eserler

Abstract

Evliya Çelebi muazzam seyahatnamesinde şehirler, köyler, tarihi eserler, kaplıcalar hakkında bilgiler verdiği gibi okuyucuya türbeler ve ziyaret ettiği ve dualar okuduğu önemli kişilerin mezarlarıyla alakalı geniş malumat sunar. Bunlar arasında bazı tarikatların mühim şeyhleri ile tarihte şu veya bu şekilde rol oynamış hanedan mensuplarının türbeleri de vardır. Evliya Çelebi’nin türbelerini ziyaret ettiği ve geniş bilgi verdiği tarihî şahsiyetlerden biri de Tırhala’da türbelerini bulunan Osman Şah Bey ve ona ait eserlerdir. Tırhala aynı zamanda meşhur akıncı sülalesi Turhan Beyoğullarının merkezidir. Nitekim Turhan Bey’in ve Oğlu Ömer Bey’in ve diğer sülaleden ünlü akıncı beylerinin türbeleri buradadır. Evliya Çelebi’nin Osman Şah Bey hakkında verdiği bilgiler bugüne kadar müstakil olarak değerlendirilmemiştir. Evliya’ya göre Osman Şah Bey Yavuz Sultan Selim’in kızının oğludur ve Şehzade Süleyman öldüğü takdirde tahtın varisidir. Osman Şah Bey Tırhala’da câmi, medrese, türbe vs. gibi çeşitli hayır eserleri yaptırmış ve Turhan Beyoğulları ile birlikte Tırhala’nın tarihine damgasını vurmuştur. Bu bildirimizde Evliya Çelebi’nin Osman Şah Bey hakkında verdiği bilgiler değerlendirilecek ve bu ailenin Osmanlı hanedanı ile münasebetleri ve Tırhala’ya gömülme sebepleri ele alınacak Evliya Çelebi’nin dışındaki kaynaklarda yer alan bilgiler araştırılıp mukayeseli olarak incelenecektir.