Balkan paktı oluşum sürecinde Arnavutluk dış politikası ve Türkiye ile ilişkileri (1930-1934)

Abstract

Osmanlı Devleti döneminde yüzyıllarca birlikte yaşamış iki halk, Osmanlı Devleti’nin çöküş sürecinde 1912’de Arnavutluk’un bağımsızlığı ile ayrılmıştır. Arnavutluk – Türkiye ilişkileri 1912- 1920 arasında Türk-Arnavut halkları arasında dostluk çizgisinde kalmış, ancak diplomatik ilişkiler Balkan, I. Dünya ve İstiklal Savaşları nedeniyle gelişememiştir. 1920’den itibaren başlayan diplomatik ilişkiler 1925’te Arnavutluk’ta Cumhuriyet ilanı ile gelişmeye başlamıştır. Türkiye ile Arnavutluk ilişkileri 1928’de Ahmet Zogu1 ’nun 1 Eylül 1928’de krallığını ilan etmesiyle bozulmuştur. Balkanları savaştan uzak barış içinde tutmak için oluşturulmak istenen Balkan Paktı’na başlangıçtan itibaren Arnavutluk’ta ilgi göstermiştir. Bu ilgi Türkiye - Arnavutluk ilişkilerinin iyileşmesinde etkili olmuştur. Balkan konferanslarına katılan Arnavutluk özellikle İtalya ile gelişen ilişkileri ve özellikle Yugoslavya ile azınlık sorunu nedeniyle Dördüncü Balkan Konferansında olumlu tutumunu değiştirmiştir. Arnavutluk, Balkan ülkelerinin işbirliği yönündeki olumlu yaklaşımına rağmen, Bulgaristan ile birlikte hareket ederek olumsuz tutumunu sürdürmüştür. Arnavutluk’un giderek İtalya’ya yaklaşması ve Kral’ın oğlunun Osmanlı hanedan üyesi ile evlilik gerçekleştirilmesi gibi nedenlerden Türk-Arnavut ilişkilerinin yeniden kopmasına yol açmıştır.

Two communities that lived together for ages in the Ottoman Period separated in 1912 with the independence of Albania, during the disintegration period of the Ottoman Empire. Turkish-Albanian relations remained friendly from 1912 to 1920; however, diplomatic relations could not develop due to the Balkan wars, the First World War and the Turkish Independence war. Diplomatic relations, which started in 1920, grew in 1925 as the republic was founded in Albania. In 1928 Turkish-Albanian relations deteriorated as Ahmet Zogu declared himself king on 1 September 1928. The Balkan Pact aimed to prevent a Balkan war and maintain peace, and Albania showed interest from the beginning. This interest was effective for the amelioration of Turkish-Albanian relationship. However, Albania’s participation in Balkan conference changed its positive attitude, especially due its developing relationship with Italy and its minority problem with Yugoslavia. Despite the Balkan countries’ positive attitudes for cooperation, Albania acted together with Bulgaria and kept its negative attitude. Albania gradually became closer to Italy, and the son of the king married one of the members of the Ottoman dynasty, which led to Turkish-Albanian relations being cut once again.