Bipolar Bozukluk Hastaları ve Birinci Derece Yakınlarında Zihin Kuramı ve Yürütücü İşlevler

Abstract

Amaç: Bu çalışmada bipolar bozukluk hastaları ve birinciderece yakınlarında zihin kuramı becerileri ve yürütücüişlevlerinde bozulma olup olmadığı ve aralarındakiilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: ÇalışmayaDSM-IV’e göre tanı konmuş 30 Ötimik Bipolar I bozukluklu hasta, bu hastaların birinci derece yakınları ve 30sağlıklı gönüllü katılmıştır. Tüm katılımcılara sosyodemografik veri formu, Hamilton Depresyon Ölçeği, YoungMani Ölçeği, Wechsler Erişkinler İçin Zeka Testiuygulanmış; yürütücü işlevleri ve dikkati değerlendirmekiçin Wisconsin Kart Eşleme Testi, Stroop Testi, İz SürmeTesti A ve B, Sayı Dizisi Testi; zihin kuramı yeteneklerinideğerlendirmek için ise Gözler Testi, İmayı Anlama Testive Pot Kırmayı Farketme Testi uygulanmıştır. Bulgular:Gruplar arasında zihin kuramı açısından anlamlı farksaptanmamıştır ancak toplam zihin kuramı puanlarınınbipolar hasta, hasta yakını ve kontrol grubu sırasınıizlediği görülmüştür. Dikkat ve Yürütücü işlevlerde isehasta grubunun İz Sürme Testi-A ve Sayı Dizileri Testi terssayı puanlarında anlamlı düşüklük görülmüştür. Zihinkuramı ile yürütücü işlevler arasında korelasyonlar tespitedilmiştir. Ayrıca hastalık yükü arttıkça bilişsel işlevlerinve zihin kuramının kötüleştiği görülmüştür. Sonuç: Buçalışmada, bipolar hastalarının ve yakınlarının zihinkuramı açısından anlamlı kayıplar yaşamadığı; ancakbipolar hastalarda özellikle dikkat ve psikomotor hızdaazalma, sözel çalışan bellek alanında bozulmalar olduğu;zihin kuramının yürütücü işlevlerle ilişkili olduğugörülmektedir.