TELEVİZYON DİZİLERİNDEN ÖRNEKLERLE “KISKANÇLIĞA DAYALI KÖTÜLÜK” TEMSİLİ

Abstract

XXI. Yüzyıl Türk sosyo-kültürel yaşamında televizyonun büyük bir etkiye sahip olduğuinkâr edilemez bir gerçektir. Kültürel kabuller açısından olumlu ve olumsuz anlamda toplumudeğiştirip dönüştürme yetisine sahip yapısıyla görsel/işitsel basının toplum kültürüyleuyuşmadığı noktalarda zaman zaman toplumsal tepkiler almakla birlikte bu tepkilerinverilmediği ya da durumun göz ardı edildiği de görülmektedir. Türk toplumunun cinsiyet veaile kavramlarının çeşitli tabularla örülü ve toplumsal normlarla çevrili olması butepkilerdeki temel dinamiklerden biridir. Bu dinamikler çerçevesinde özellikle aile fertlerinindışarıdan aynı kişiyle kuracağı cinsel ilişkilerde sınırlar büyük oranda belirlenmiş veyasaların ötesinde bir örfi hukukla şekillendirilmiştir. Bu noktada kardeşlerin aynı kişiylekurabilecekleri ilişkiler çok özel koşullara bağlanmış, sıradanlaşması veya normal bir kabuledönüştürülmesi engellenerek toplumsal reddiyelerle bu yöndeki ilişkilerin önüne geçilmeyeçalışılmıştır. Toplumdaki bu yapıya karşın TV’de özellikle reyting saatlerinde yayınlanan bazıdiziler belirtilen kabullerin ötesine geçerek bu ilişkileri kabul edilebilir ya da normal biryaşam şekli olarak aktarmaktadır.Yukarıdaki ifadelere bağlı olarak bu çalışmada; Türk halkının günlük yaşamında karşılaştığı“kardeş” tiplerin “Fazilet Hanım ve Kızları”, “Kadın” ve “Kardeş Çocukları” adlı dizilerde nasılbir karaktere büründüğü ve düşünsel yapıları ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Türk halkınıngünlük yaşamında sunulan idealize edilmiş kardeş ilişkileriyle bu dizilerdeki “kardeş” tipialgısının Anadolu insanının bakış açısını, duyarlılıklarını, inanç ve değerlerini yansıtmadığı,toplumsal normlar açısından ahlaki olmayan ilişki çeşitlerinin “kıskançlık” temelli olaraksıradanlaştırıldığı ve bu yapıların üç dizide de şaşırtma, düşündürme, ilgi çekme yollarıdenenerek izlenme oranının arttırılmaya çalışıldığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda söz konusudizilerle ilgili üniversite öğrencileriyle orta yaş üstü insanlara doküman analizi yöntemikapsamında anket uygulanmış; anket sonuçlarına göre söz konusu tiplerle ilgilideğerlendirmeler yapılmış ve halkbilimin araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır.Çalışmanın sonucunda; “Fazilet Hanım ve Kızları”,“Kadın” ve “Kardeş Çocukları” dizilerindeki“kardeş” tiplemelerinin işleniş şeklinin Türk toplumunun normlarının bir parçasıymış gibiverilmesinin; özellikle de “kardeş” olgusunun rekabet eden tiplere dönüştürülmesinin vekardeşin kardeşe yaptığı “kötülük”ün çok sıradanmış gibi sunulmasının yansımalarıyorumlanmıştır.