Gösterişçi Tüketim Davranışı Ekseninde Yeni Orta Sınıfların Tüketim Pratikleri

Abstract

Kapitalist ekonomik sistem, tüketimin arttırılmasına ve bu durumun sürdürülmesine yönelik ideolojiyle beslenmektedir. Yaşam tarzları, kimlikler, kültürel pratikler bu ideoloji ekseninde sürekli yeniden üretilmektedir. Günümüzde bireyler, modaya ve sürekli yinelenen olana bağımlı kılındıkları bir gündelik yaşam alanı içerisinde yaşamaktadır. Tüketim nesnelerinin simgesel değerleriyle yönlenen tüketim pratikleri, statü göstergesi olarak farklı gelir grubunda yer alan bireyler için sınıfsal bir hareketliliğin aracı olmuştur. Belli türdeki tüketim pratikleri, yaşam tarzı oluşturmanın, bunun sürekliliğini sağlamanın ve tüketim nesnelerinin yapay çekiciliklerinden faydalanarak farklılıklar oluşturmanın ya da ayrışmanın aracı ve amacı haline gelmiştir. Diğerinden farklı olma güdüsü, bireyin toplumsal konumuna, sınıfsal konumuna ve prestijine işaret etme potansiyeline sahip şekilde yeniden üretilen, değer yüklenen ve anlam kazandırılan tüketim pratikleriyle sağlanır hale gelmiştir. Bu çalışmada, tüketim kültürünün gelişimi, tüketimin günlük hayatımızı nasıl etkilediği, sınıfsal farklılaşmayla olan ilişkisi, yeni orta sınıfların tüketim pratikleri ekseninde ele alınmıştır. Günümüzde, simgesel boyutunun öne çıktığı tüketim, kimlik, sınıf, ayrışma ve farklılaşma kavramlarıyla tartışılmıştır. Bu bağlamdan hareketle çalışmada, ilk olarak yeni orta sınıf kavramıyla ikinci olarak tüketim kültürü ve tüketim toplumunun gelişimiyle ilgili olan teorik tartışmalar ele alınmıştır. Tüketimin, bireylerin gündelik hayatını nasıl şekillendirdiği, bireyin kendisine yönelik algısında ve başkalarıyla kurduğu ilişkilerde nasıl merkezi bir yere konumlandırıldığı tartışılmıştır.