Against a common enemy: Jungar-Kazakh political relations and the emergence of Kazakh Khanate (17th ?18th centuries)

Abstract

Bir asrı askın bir süre Kazak topraklarına akınlar düzenleyen Cungar Hanları’nın Orta Asya politikaları, Amarsana’nın Cungar Hanlığı’nı bağımsızlığa kavusturmak amacıyla ezeli düsmanı Abılay Han ile müttefik olmasıyla, yön değistirmistir. Abılay Han da, Cungar Hanlığı’nın yıkılması durumunda Mançu ?mparatorluğu ile aralarında duvarın da yıkılacağını ve kendi ülkesinin de Mançu istilasına uğrayacağını düsünerek, ortak düsmana karsı Amarsana ile birlesmistir. Hatta gerektiğinde Mançulara karsı Amarsana ile birlikte savasmıstır. Ancak değisen dengeler, Abılay’ı da politika değisikliğine itmis ve uzun zamandır desteklediği Amarsana’yı yakalamaya çalısmıstır. Ancak yaklasan Mançu tehlikesinin olumsuz bir yönü de Kazak Cüzleri’ni Rusya’ya ve Orta Asya’nın Rus isgali altına girmesine zemin hazırlamıs olmasıdır. Sonuç olarak, Cungar Hanlığı’nın yıkılmasından sonra ortaya çıkan otorite bosluğundan yararlanan Kazaklar bir süre sonra Abılay Han idaresinde birliklerini kurarak, siyasî bir güç olarak ortaya çıkmıslardır.