DİNLERDE MABET-İBADET İLİŞKİSİ (Yahudilik Örneği)

Abstract

Her dinî gelenekte yüce varlığa/varlıklara karşı yerine getirilmesi gerekensorumluluklar bulunmaktadır. Bu sorumluluklara genel olarak ibadet adıverilmektedir. Mabet ise, en genel ifadeyle bir dini yapıya mensup olanlarınibadetlerini bireysel ya da birlikte gerçekleştirdikleri genellikle kutsal kabuledilen mekânı ifade eder. Mabet, kutsal varlık ile en yakın olunan ve ona karşıolan saygının içten bir şekilde gösterildiği yer olarak da kabul edilmektedir. Herdinin kendine ait mabet şekilleri bulunmaktadır. Ancak, bir dine ait olan mabetşekli zaman ve mekâna göre farklılık gösterebilir. Aynı zamanda, bazen mabedeyüklenen anlamda da bazı değişiklikler görülebilmektedir. Farklı mimari yapıyasahip olmakla birlikte mabet, ibadet yapılan yer olma işlevini muhafazaetmektedir. Her dinde mabede önem verilmektedir. Yahudilik ise, mabet odaklıbir anlayışa sahiptir. Yahudilikte birçok ibadetin ancak mabette yapılmasıgerektiği inanışı bulunmaktadır. Bu sebeple, Yahudilikte mabet merkezde yeralmaktadır. Yahudi tarihinde, mabedin durumuna göre bazı ibadetler ya askıyaalınmış ya da değişikliği uğramıştır. Sürgün hayatıyla bağlantılı olarak mabedinbulunmadığı zamanlarda kurban gibi bazı ibadetler ya askıya alınmış ya daşekil ve anlam değişikliği yapılarak imkânlar çerçevesinde devam ettirilmiştir.Bu çalışmamızda, ilk önce dinlerde mabet-ibadet ilişkisine kısaca değineceğiz.Ardından Yahudilikte mabet-ibadet ilişkisini tarihsel süreçleri dikkate alarak vebazı örnekler sunarak ele alacağız.