DOĞRUSAL PROGRAMLAMA METODUYLA DİYARBAKIR İLİ GIDA SEKTÖRÜNDE BİR ÜRETİM PLANLAMA UYGULAMASI

Abstract

Üretim, işletmeler için en temel faaliyetlerdendir. İşletmeler gelirlerini arttırmak için kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmak, üretimlerini belirli bir plan ve programa göre gerçekleştirmek zorundadır. Üretim planlaması, planlamanın yapıldığı bir döneme ait belirlenen üretim hedefidir. Üretim planlaması, gelecek zamanda ihtiyaç duyulacak olan üretim miktarlarına mevcut kaynaklara göre karar verme sürecidir. Üretimi yapılacak malın talep durumu, fiyatı, kalitesi, hammadde temini, pazar ve tüketici tercihleri ile işletme kapasitesi gibi unsurlar üretim planlama sürecinde beraber değerlendirilmektedir. Üretim planlaması çalışmalarında kullanılan en etkili yöntemlerden birisi doğrusal programlamadır. Doğrusal programlama üretim planlamasında; girdi planlaması, pazarlama planlaması ve ulaşım planlamasında yaygın kullanılan bir karar verme metodudur. Bu üretim planlaması, üretim ihtiyaçlarının karşılanması için gereken kaynakların en uygun düzeyde kullanımını incelemiştir. Bu çalışmada doğrusal programlama modellerinin bir çözüm yöntemi olan simpleks metodu kullanılarak Diyarbakır ili gıda sektöründe tatlı üretimi yapan bir işletmenin optimal üretim miktarları hesaplanmıştır. Doğrusal programlama modellerinden simpleks metodu, uygulaması bulunduğundan seçilmiştir. Simpleks metoduyla kurulan model, amaç fonksiyonu ile kısıt denklemlerinden oluşmaktadır. Tasarlanan model ile hedeflenen asıl amaç, uygun üretim miktarlarını belirleyerek işletmenin kâr hesaplamalara göre; işletmenin işgücü ayarlamalarını uygun bir şekilde planlaması koşuluyla hesaplanan miktarlarda üretim yapması durumunda kârını artırması mümkün olacaktır. Tasarlanan model, QM for Windows 4.0 programıyla çözümlenmiştir