NİĞDE İDADİSİ

Abstract

Osmanlı Devleti'nin 17. yüzyıl ile başlayan ve yaklaşık olarak iki yüzyıl süren modernizasyon dönemi anlayışının ortaya çıkardığı, yeni bir eğitim kademesi olan idadilerin binaları halen kullanılmakta olup varlıklarını işlevsel olarak sürdürmektedirler. Günümüz eğitim sistemi ile bağlarını bu yolla koparmamış olan idadilerin gerek mimari yapıları gerekse kendi dönemlerinde üstlendikleri misyonlarıyla aydınlatılması; Türkiye sağlayacaktır. Rüştiyelerin üzerinde ve yüksekokullara öğrenci yetiştiren sivil ortaöğretim kurumlarının bulunmayışından 1Eylül 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile sivil ortaöğretim kurumları olarak kabul edilen idadilerin açılması kararı alınmıştır. Dört yıllık rüştiyelerin üzerinde üç yıl ilave edilerek gerçekleştirilen programla hem eğitim-öğretim daha da gelişecek hem de din, ırk, mezhep ayrımı yapılmadan bütün tebaanın çocukları bir arada eğitim görecektir İlk idadi 1873 tarihinde İstanbul'da açılır. Yenişehir İdadisi taşrada açılan ilk idadidir. 1885 ve sonrasında Anadolu'da inşası yaygınlaşan idadilerden birisi olan Niğde İdadisi mülki, nehari (gündüzlü) ve 5 yıllık bir idadidir. 1913 yılına kadar açılan 117 idadiden birdir (Ergin, 1970: 945). Niğde İdadi binası akademik çalışmalarda daha önce ele alınmayan bir konudur. Bu çalışma ile Niğde İdadisi arşiv belgeleri, salnameler, yerel kaynaklar ve arazi çalışması yapılarak, Türkiye genelinde inşa edilmiş olan diğer idadiler ile karşılaştırmalı olarak ele alınmaya çalışılmaktadır.