Karakalpak Şair ve Ozanı Berdak'ın hayatı, kişiliği ve eserleri

Abstract

VI Berdak (Berdimurat Garğabay Ulı) 19. asırda yaşamış Karakalpakların en ünlü şair ve ozanıdır. Berdak, Karakalpak edebiyatının kurucusudur. O, kendi devrinin şairleri içinde hayatı en geniş biçimde tasvir eden şairdir. Berdak, yaşadığı dönemdeki Karakalpakların sosyal, siyasî, ekonomik yapısını, örf ve âdetlerini, inançlarını, yaşayışlarını gerçekçi bir dille anlatmıştır. Bu çalışmada onun hayatı, sanatı, kişiliği ortaya konulmuş ve Türk dünyası içinde daha fazla tanınması amaçlanmıştır. Birinci bölümde Berdak'm şiirlerinin transkripsiyonu yapılmış, ikinci bölümde transkripsiyonu yapılan Berdak'm şiirlerinin indeksi çıkarılmıştır. Üçüncü bölümde şairin doğumunun 160. yıl dönümü münasebetiyle çıkarılan, içinde bilim adamı, yazar ve şairlerin Berdak ile ilgili görüş ve düşüncelerini içeren 25 bildiri Türkçeye aktarılmıştır. Sonuç bölümünde Berdak'm kullandığı dilin özellikleri ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Berdak, Karakalpak Türkçesi, Karakalpak edebiyatı, indeks Feyza Turgut TOKAT

VII Berdak (Berdimurat Gargabay Uh) who lives in the 19th century, is the most famous poet and folk poet of the Karakalpaks. Berdak is the founder of the Karakalpak literature and classical poetry. Among the folk poets of his period, he is the one that describes the meaning of life most extensively. Berdak explain the social, political, and economical structures, customs and usage's, traditions, way of life and religion of Karakalpaks of his period with a realistic expression. In this study the life, art and personality of Berdak is expressed and thus it is aimed to make him more recognised among Turkic people. In the first section of this study, the transcription of Berdak's poems are made and later in the second section the transcribed form of Berdak's poems are indexed. In the third section, 25 articles, which are written on the occasion of the 160th anniversary of the folk poets birthday and contain opinions and thoughts of scientist, authors and poets about Berdak, are translated into Turkish. In the conclusion section the properties and characteristics of Berdak's language is taken into consideration. Keywords: Berdak, Karakalpak Turkish, Karakalpak literature, indexing Feyza Turgut TOKAT