Kükürtlü gölü (Dalaman, Muğla)'ndeki Trionyx triunguis (Forskal, 1775)'in üreme biyolojisi ve ekolojisinin incelenmesi

Abstract

Nesli tükenmekte olan tatlı su kaplumbağalarından Trionyx triunguis (Forskal, 1775) (Nil Kaplumbağası)'in Kükürtlü Gölü (Dalaman, Muğla) 'ndeki 2002 ve 2003 üreme sezonu boyunca populasyonları, üreme biyolojileri, yumurta kabuğu ile sarışındaki ve bazı yavru dokularındaki ağır metal oranları incelenmiştir. Maksimum ergin birey sayısı 2002 yılında 40, 2003 yılında ise 80 olarak tespit edilmiştir. 2002 sezonunda toplam 77 çıkıştan 22 (%28,57) tanesi yuva ile sonuçlanırken, 2003 sezonunda ise toplam 136 çıkıştan 62 (%45,58) tanesi yuva ile sonuçlanmıştır. 2002 üreme sezonunda yavru çıkışı 22 yuvadaki toplam 686 yumurtadan 468 (%68,2) tanesinden çıkan yavrular başarılı bir şekilde göle ulaşmış, 10 (%1,45) adet ölü yavru, 140 (%20,4) adedi predasyonla parçalanmış, 50 (%7,28) yumurtada ölü embriyo bulunurken 18 (%2,62) adet döllenmemiş yumurta tespit edilmiştir. 2003 üreme sezonunda ise sonra 62 yuvadaki toplam 1398 yumurtadan 811 (%58) yavru başarılı bir şekilde göle ulaşmış, 35 (%2,5) adet ölü yavru, 247 (%17,6) tanesi predasyonla parçalanmış, 239 (%17) yumurtada ölü embriyo bulunurken 66 (%4,7) adet döllenmemiş yumurta tespit edilmiştir. Yuvaların ortalama çaplan her iki yıl için sırasıyla 16,5-16,75 cm, ortalama derinliği ise 31,8- 34,47 cm olarak ölçülmüştür. Ortalama kuluçka süresi 56 (54-59) gündür. Kuluçka süresince yuva içerisine koyulan sıcaklık aletleriyle ölçülen üç yuvada sıcaklığın 24,1 °C ile 35,7 °C (ortalama 29,2-33,3°C) arasında değiştiği görülmüştür. Yuvalardan alman yumurta kabuklarında, ölü yavrulardan alman doku örneklerinde ve yumurta sarısındaki Cd, Cr, Cu, Fe, Ni, Pb ve Mn gibi ağır metaller atomik absorbsiyonda analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar normal kabul edilebilir değerler içerisinde çıkmıştır. Bu sonuçlar ışığında, nesli tükenmekte olan bu türün korunmasına yönelik öneriler verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Trionyx triunguis, yuva, yumurta, ağır metal, Kükürtlü Gölü, Muğla.

VI The population size, reproductive biology and heavy metal levels in eggshells, yolk and in some tissues of Trionyx triunguis (Forskal, 1775) (Soft Shelled Nile Turtle) which is critically endangered was studied around Kükürtlü Lake in Muğla. Maximum numbers of adult turtles were determined as 40 in 2002 and 80 adults in 2003. A total of 77 emergences of nesting females were recorded with 22 (28.57%) resulting as nests in 2002, and 62 (45.58%) nests were recorded from 136 emergences in 2003. A total of 468 (68.2%) hatchlings were able to reach the lake from a total of 686 eggs in 22 nests in 2002, 10 (1.45%) were dead hatchlings, 140 (20.4%) of eggs were predated, 50 (7.28%) were dead embryos and 18 (2.62%) of eggs were unfertilized. From 62 nests in 2003 season, 811 (58%) hatchlings were able to reach the lake from a total of 1398 eggs, 35 (2.5%) were dead hatchlings, 247 (17.6%) of eggs were predated, 239 (17%) were dead embryos and 66 (4.7%) eggs were unfertilized. The average diameters of the nests were 16.5-16.75 cm and the average depth was 31.8-34.47 cm respectively for the years of 2002 and 2003. The average incubation period was recorded as 56 (54-59) days. The temperatures during the whole incubation period for three nests were ranged from 24.1 °C to 35.7 °C (with a mean of 29.2-33. 3°C). The heavy metal concentrations such as Cd, Cr, Cu, Fe, Ni, Pb and Mn were analyzed from eggshells, yolk and some tissues in atomic spectrophotometer and results were found within the acceptable ranges. The conservation measures need to be taken in order to protect this critically endangered species to survive was suggested under the light of these results. Key Words: Trionyx triunguis, nest, egg, heavy metal, Kükürtlü Lake, Muğla.