Kutadgu Bilig'de zarf tamlayanları ve bunların derin yapısı

Abstract

II Bu çalışma Kutadgu Bilig üzerinde yapılmıştır. Çalışmada Reşit Rahmeti Arat'ın Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan "Kutadgu Bilig-I Metin" adlı eseri esas alınmıştır. İnceleme, yukarıda adı geçen eserin B, D ve E tasımlan üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu kısımlarda toplam 6722 beyit ve bu beyitlerde 11525 zarf tamlayanı vardır. Giriş iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda Kutadgu Bilig'in muhtevası, şiir yapısı ve eser üzerinde yapılan çalışmalar vs. hakkında bilgi verilmiştir. İkinci kısımda ise, önce Türkiye'de yayınlanmış bazı Türkçe Dilbilgisi ve Söz Dizimi kitaplarında zarf tamlayanlarının ele alınışı değerlendirilmiş, sonra Kutadgu Bilig'de geçen zarf tamlayanları konu edilmiştir. Birinci bölümde, inceleme başlığı altında Kutadgu Bilig metninde geçen zarf tamlayanlarını oluşturan yapıların zarf çeşitlerine dağılımı verilmiş, bu yapıların geçtiği beyitlerin numarası gösterilmiş ve her bir yapı için örnekleme yapılmıştır. İkinci bölümde, değerlendirme başlığı altında, zarf tamlayanlarının istatistik! bir değerlendirmesi yapılmıştır. Değerlendirmenin birinci kısmında yapıların zarf çeşitlerine göre dağılımı gösterilmiştir. İkinci kısımda ise zarf tamlayanlarının yapılara göre dağılımı gösterilmeye çalışılmıştır. Değerlendirme tablo ve grafiklerle desteklenmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, Kutadgu Bilig'de zarf tamlayanlarını oluşturan yapıların Günümüz Türkçesi'nde kullanılan yapılara göre çok az bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Bu durum, Türk dilinin çok sağlam olan yapısını geçen zamana ve dış tesirlere rağmen günümüze kadar koruduğunun en büyük delili olmuştur.

Ill This study was based on Kutadgu Bilig. Which was published by Türk Dil Kurumu authered by Reşit Rahmeti Arat. This investigation was carried out on the B, D and E parts of the above mentioned book. As a total of 6722 verses and 11525 adverbial complements in these verses were found in all these parts. The introduction was consist of two parts. In the first part, the concept of Kutadgu Bilig, poem structure and other studies carried out on the same book were mentioned. In the second part, some of the books about Turkish Grammer and snytakes and the adverbial complements is these books were initially investigated and then the adverbial complements in Kutadgu Bilig were mentioned. In the first chapter,under the investigation title, the distribution of adverbial copmlements cited in Kutadgu Bilig were classified according to the types of adverb and verse numbers of these citations and an identical example were shown for each type. In the second chapter, the statistical evalution of tese adverbial complements were given under the title of evalution. In the initial part of this evaluation, the distribution of these structures were shown according to the type of adverbs and in the later part, the distribution of adverbial complements were given according to their structure. These evaluations were supported by tables and graphs. At the end of this study, it was seen that there is slight difference between the component of adverbial coplements in Kutadgu Bilig and today's Turkish Language. This means, that very strong structure of Turkish Language is the biggest evidence for protecting its structure despite of the time passing and other external factors.