Kutadgu Bilig'deki özne ve nesnelerin yapısal incelemesi

Abstract

n Bu çalışma Kutadgu Bilig'deki özne ve nesnelerin yapısal tahlili üzerine yapılmıştır. Çalışmada Reşit Rahmeti Arat'ın Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan "Kutadgu Bilig - Metin -I" adlı çalışması esas alınmıştır. Bu eserde toplam 6722 beyit bulunmaktadır. Bu beyitlerde 13981 adet özne ve 5754 adet nesne kullanılmıştır. Tezimiz iki kısımdan oluşmaktadır. Tezimizin ilk bölümü giriş ve incelemeden oluşmuştur. Girişin ilk bölümünde Kutadgu Bilig hakkında bilgi verilmiş, bunun yanında eser üzerinde başka araştırmacılar tarafından yapılan incelemeler kısaca tanıtılmaya çalışılmıştır. Girişin ikinci kısmında ise Türkiye'de şimdiye kadar bazı dilbilgisi kitaplarındaki özne ve nesnelerin nasıl incelenip tasnif edildiği konusunda açıklamalar yapıldıktan sonra, bu iki öğenin nasıl tasnif edildiği konusunda bilgi verilmiştir. Tezimizin birinci bölümünde (inceleme) Kutadgu Bilig'de geçen özne ve nesnelerin yapısal tahlili ve tasnifi yapılmıştır. Tezimizin ikinci kısmı olan değerlendirmede ise, incelememiz sonucunda elde ettiğimiz verilere dayanarak yapıların özne ve nesnelere göre ayrı ayrı dağılımları tablo ve grafiklerle gösterilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışmayla 1 1. yüzyıla ait bir eserdeki özne ve nesnelerin yapısal tahlili yapılmak suretiyle nesne ve öznenin gramatik yapılan tespit edilmiş, Kutadgu Bilig gramerinin bir kısmı inceleme sonucunda ortaya konmuştur. Çalışmada bunun yanında, eserdeki özne ve nesnelerle başka dönemlere ait eserlerdeki özne ve nesnelerin karşılaştırılmasına zemin hazırlanmaya çalışılmıştır.

m This study has been done an subjects and objects analysis of Kutadgu Bilig. İn this analysis "Kutadgu Bilig-Metin - 1" named study has been taken base which was published by Türk Dil Kurumu and prepared by Reşit Rahmeti Arat. This book of art includes 6722 verses. In these verses 13981 subjects and 5784 objects had been used. This thesis becomes from two parts. The first part becomes from introduction and analysis. In the first part of introduction, the information has been given about Kutadgu Bilig, after that the investigations of other researchers an the book of art has been mentioned shorty. In the second part of introduction, the information has been given about classifications of subjects and objects of published Turkish grammer books in Turkey, after that, the information has been given how subjects and objects have been classifed in our study. In the most important part of our thesis, which is Analysis part, the information has been given about structurel analysis and classification of subjects and objects of Kutadgu Bilig. In the second part of our thesis, which is "evaluation", the distributions of subjects and objects of structures have been shown with graphs and tables at the end of our analysis and research. As a watter of fact, with this study grammatical structures of subjects and objects have been investigated by analysing the subjects and objects of a boat of art gram 11. century, and some part of the Kutadgu Bilig grammer has been shown end of the analysis. In the addition in this study a base of comparison has been prepared on the subjects and objects of book of art and eras.