Sıcak şekillendirme işleminde yumuşak mikroyapı elde etmek için tavlama optimizasyonu

Abstract

Denizli Fatih Profil A.Ş.'de üretimi yapılan ve "KOZA 12" olarak adlandırılan ürünün, belirtilen standart ölçülerde ve istenilen düzgünlükte seri bir şekilde imal edilebilmesi için, maliyet göz önünde tutularak, gereken tavlama yönteminin tespit edilmesi bu çalışmanın amacını teşkil etmektedir. 6 mm'lik kare kesitinde, düz parçalar ile bükülmüş parçalar deney numunesi olarak alınmıştır. Bunlar her grupta bir tane düz parça ve dört tane de bükülmüş parça olmak üzere sekiz gruba ayrılmıştır. Her gruba farklı sıcaklıklarda ve farklı bekletme sürelerinde çeşitli tavlama yöntemleri tatbik edildikten sonra gruplardan düz parçalar alınmış ve bunlar analiz yapılmak üzere KOSGEB'e gönderilmiştir. Gruplardaki bükülmüş parçalardan, Fatih Profil A.Ş.'de her bir tavlama yöntemi için bir adet olmak üzere sekiz adet KOZA 12 imal edilmiştir. Düz parçalara spektral analiz yapılmış ve içyapıdaki element oranlan tesbit edilmiştir. Ayrıca sertlik ölçümleri yapılmış ve her bir numuneye ait sertlik değeri Rockwell A cinsinden tespit edilmiştir. Çekme testi analizi ile de numunelerin akma sınırı, çekme dayanımı ve kopma uzaması değerleri ortaya çıkarılmıştır. Deneylerin sonucunda, 920 °C'de 5 dakika beklettikten sonra havada soğutulmak suretiyle yapılan tavlama işlemiyle numunelerin tavlanmasına karar verilmiştir. Çünkü çok kısa zamanda tavlama işlemiyle istenilen form elde edilmiştir. Tavlama zamanının kısa olması nedeniyle KOZA 12 imalatının, bir kontinü fırında seri olarak tavlanmak suretiyle yapılabileceği sonucuna varılmıştır.

The purpose of this study is to determine the necessary annealing process for KOZA 12 which is manufactured by Denizli Fatih Profil A.Ş. in order to make mass production at desired standards and accuracy. 6 mm square cross-section plain and bended parts were used as experimental samples. These samples are divided into eight groups. In each group one plain and one bended (sample) is included. At different temperatures and period of waiting, different annealing processes were applied to each group and then plain (samples) have been sent to KOSGEB to be analysed. From bended samples in groups, eight KOZA 12, one for every different "annealing" method have been manufactured. In order to determine "element rates" spectral analysis has been applied to plain samples. Hardness measurements have been done and values have been determined in Rockwell A unit. In addition to that "yield strength", "tensile strength" and "elongation" values have been determined by means of "draw test" analysis. At the end of the experiments, it has been decided that samples should be annealed at 920 °C for 5 minutes and air cooled. Because desired form has been obtained with "annealing" process in a very short time. We have reached the conclusion that due to short "annealing" time mass production of KOZA 12 at "continual" furnace will be possible.