Beton çeliklerinin mekanik özellikleri ve Denizli'de kullanılan beton çelikleri

Abstract

V Günümüzde insan hayatının büyük bir bölümü kapalı mekanların içerisinde geçmektedir. İnsanlar, bir çok faaliyetleri dış etkenlerden korunmak için konut, büro, işhanı, alışveriş merkezi, hastane, banka v.b. gibi binaların içerisinde gerçekleştirmektedir. İnsan hayatında önemli fonksiyonları olan yapıların, maruz kaldıkları kuvvetlere karşı dayanımının ve güvenliğinin sağlanması amacı ile, taşıyıcı görevi olan yapı elemanlarında, proje dayanımına sahip, kaliteli malzemelerin kullanımı tercih edilmektedir. Günümüzde dayanıklılığı, yaygınlığı ve kullanım kolaylığı bakımlarından çelik, yapı sektörünün en önemli ve vazgeçilmez malzemelerinden biri haline gelmiştir. Betonarme, beton ile çeliğin uyumlu birlikteliği ile oluşturulan kompozit bir malzemedir. Bu malzemeyle oluşturulan betonarme taşıyıcı sistemde, yük etkisi altındaki taşıyıcı elemanlarda oluşan basınç gerilmeleri beton tarafından karşılanırken, çekme gerilmeleri beton içerisine yerleştirilen çelik çubuklar tarafından karşılanır. Beton içerisindeki çelik, çekme gerilmelerini taşıdığı gibi, taşıyıcı sistemde sünekliği sağlar. Bu katkısı ile tasarım yükleri üzerindeki yükler karşısında, yada deprem yükü gibi beklenmeyen ani yüklemelerde, yapının toptan göçmesini önler. Bu nitelikteki yüklemelerde, binaların göçmeden evvel büyük deformasyonlar gösterme kabiliyeti, çeliğin taşıyıcı sisteme kazandırdığı en önemli özelliktir. Son yıllarda yurdumuzda meydana gelen depremler yapı malzemelerinin kalitesi konusunda hassasiyetler oluşturmuştur. Betonarme yapılardaki beton kalitesinin ne derece önemli olduğu yaşadığımız acı tecrübelerle gündeme gelmiştir. Ancak yapı dayanımında beton kadar büyük öneme sahip olan beton çeliklerinin malzeme kalitesi üzerinde yeterince durulmamaktadır. Bu çalışmada beton çeliklerinin görünüş ve mekanik özellikleri, mekanik özelliklere etki eden faktörler, mekanik özelliklerin belirlenmesi için yapılabilecek deney veVI muayeneler araştırılmıştır. Bu konudaki standartlar incelenmiş, yürürlükte olan standartların, yaygın olarak kullanılan diğer yabancı ülke standartları ile karşılaştırılması yapılmıştır. Çalışmanın deneysel kısmında Denizli ilinde beton çeliği satan firmalardan ve şantiyelerden rastgele numuneler alınarak bu numunelerin mekanik özellikleri belirlenmiş, mevcut standart ve yönetmeliğe uygun malzemeler olup olmadıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın deneysel bölümünde, alınan numuneler üzerinde yapılan deneyler ve karşılaştırmaların sonucunda, numunelerden bir çoğunun mekanik özellikler açısından ve nervür şekil ve boyutları bakımından standart veya yönetmeliğe uygun olmadıkları görülmüştür. Betonarmede, tasarımda hedeflenen yapı dayanımlarını gerçekleştirebilmek için, malzeme kalitesinin yüksek olması zorunludur. Bu nedenle üretilen beton çeliklerinin standartlara uygunluğu sürekli olarak denetlenmelidir. Şantiyelere getirilen beton çelikleri, standartlara uygunluğu belirlenmeden kesinlikle kullanılmamalıdır. Mustafa Tahsin BADEM

VII Present day, great part of human lives pass in a closed structures. Human beings do their activities in buildings like house, office, hospital, shopping center, bank, etc. to defend outside effects. So buildings have great importance in human lives. The resistance of buildings againts to force be exposed is realised by using large bearing capacity materials. And present day case of resistance, using wide spreadlly and using easily, steel became the most important element of construction sector. Reinforced concrete is the composite material that concrete and steel are worked together in according. In this system concrete resist pressure stress, steel resist tensile stress. In case of loading, the tensile stresses on members are resisted by steel which have been settled in members. The steel inside concrete provides the ductility of the system. It prevents whole and sudden collapse of building against the unexpected loads that being over design loads. The capability of doing large deformation under this type of loads is the most important advantage that steel had been won to the system. To supply ductile bearing systems the quality and assembling of the steel settled in concrete has great importance as much as concrete production. The buildings collapse suddenly in case of eartquake while steels don't work in reinforced concrete. Recently in our country the eartquakes inform people the importance of building materials and techniques. The importance of concrete in reinforced concrete come on. But there is not enough consciousness about steel which is other important element of reinforced concrete. In this study the physical and mechanical properties of concrete steels, the factors of effecting mechanical properties and the experiments doing for determining the mechanical properties are investigated. Standarts about this subjects are examined and compared with the other foreign country standarts using wide spreadly.vııı In experimental part of this study, reinforcement samples are took from vendors and sites around Denizli randomly. Mechanical properties and physical examination done on these samples. The result of experiments are determined and compared with the standart or regulation using in our country. In experimental part of this study shows that in Denizli, most of the reinforcement don't convenient to standart and regulations according to their mechanical properties, rib shape and measure. To realise resistance, objected in design material qualities must be satisfied. Thus, quality of reinforcement products must be controlled continiously. Reinforcements in site should be examined about their mechanical properties by doing mechanical tests on enough samples Mustafa Tahsin BADEM