Çok katlı çelik yapılarda yatay ötelenmenin önlenmesi için alternatif çözüm önerileri

Abstract

2£ ¦ Çalışmada, çok katlı çelik yapılarda yatay ötelenmelerin azaltılması için çeşitli modeller karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada, taşıyıcı sistemi farklı ancak aynı açıklık ve alana sahip bina modellerinin yatay ötelenme ve maliyet değerleri ele alınmıştır. Bu amaçla 20 katlı, üç açıklıklı bir yapı sonlu elemanlar yöntemi kul lanılarak (S AP2000 bilgisayar programı ile) üç boyutlu olarak modellenmiş ve analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre yönetmeliklerde izin verilen sınırlar da dikkate alınarak elemanlar boyutlandırılmıştır. Yatay yüklerin tamamının çerçevelerle taşındığı modelde, gerilme değerlerinin ve rölatif kat ötelenmesinin yönetmelikte verilen sınır değerlerin altında kalmasını sağlamak için kolonlarda rijitlik arttırılmış bu nedenle de, ekonomik olmayan bir modelin oluştuğu görülmüştür. Deprem yüklerinin tamamının çaprazlı perdeler tarafından taşındığı bina modelleri ve deprem yüklerinin çerçeveler ile birlikte çaprazlı çelik perdeler tarafından taşındığı bina modelleri oluşturulmuştur. Çaprazlı çelik perdeler,, çaprazların merkezi veya dışmerkez olması durumları için iki şekilde uygulanmıştır. Bu modellerde çaprazlı çelik perdeler sistemin dış akslarına yerleştirilmiştir. Alternatif çözümler için rölatif kat ötelenmeleri ve bina maliyetleri tablo halinde verilmiştir. Çaprazlı çelik perdelerin üç açıklıkta da kullanılması durumunda yatay ötelenmenin oldukça azaldığı görülmüştür. Nilgün AKTUĞ

VI ABSTACT In this study, various structural models have been compared to limit the lateral displacement İn steel structures. Structures having same spans and area but different structural systems have been evaluated. For this purpose, 20 story structures with three spans have been modeled in 3-D by Finite Elements Method and analyzed with SAP 2000 computer programme. Structural sections have been designed according to the results of above- mentioned structural analyses. In the structural system where all of the horizontal loads carried by frames^ column sections have been increased to keep the stress and lateral displacement values under the code requirements^ so an uneconomical solution has been obtained. Models where all of the earthquake loads carried by only steel bracing and by steel framing together with frames have been studied. Steel bracing have been applied as two different systems^ located at external frames or at central area. Building costs and lateral displacements have been obtained. It is shown that lateral displacement has been reduced in the models with steel bracing at all of three spans. NilgünAK^TU?