Türkiye'de sivil havacılık sektöründe çalışan uçuş personelinin çalışma koşullarına yönelik bir alan araştırması

Abstract

Sivil havacılık sektöründe çalışan uçuş personeli4857 sayılı İş Kanunu'nun dışında tutulmuştur. Yer hizmetlerinde ve teknik kısımda çalışan personel İş Kanunu'na tabi iken, pilot ve kabin memurları Borçlar Kanunu'na tabi olarak çalışmaktadır. Ayrıca pilot ve kabin memurlarının içerisinde sendikalı olan uçuş personeli,Toplu İş Sözleşmesi (TİS) hükümlerine tabidir ve haklarını TİS kapsamında almaktadır. Çalışma, sivil havacılık sektöründe uçuş personelinin çalışma koşullarını incelemek ve mevcutta var olan sorunlara çözüm önerileri sunmak amacıyla yapılmıştır.Çalışmada pilot ve kabin memurları ile görüşülmüş, yarı yapılandırılmış sorular ile internet üzerinden veri toplanmıştır. Küreselleşmenin bir sonucu olarak rekabetin artması diğer sektörlerde olduğu gibi sivil havacılık sektörünü de etkilemiştir. Sektörün en önemli maliyet kalemi yakıttır. Petrol fiyatlarının artması, firmaları işgücü ile ilgili maliyetleri düşürmeye yöneltebilmektedir. Türkiye'de havayollarında liberalleşme sonrası dönemde yolcu sayısı hızla artmıştır. Yolcu sayısının artışına paralel olarak kişi çalışan başına düşen çalışma süresi de artış göstermiştir.Çalışma sürelerinin artmasına karşın dinlenme sürelerindeki yetersizlik uçuş personelinin yorgun uçmasına yol açmaktadır. Yapılan araştırmada; Borçlar Kanunu'nun, İş Kanunu'na tabi olarak çalışan işçiye göre daha zayıf bir koruma sağladığı görülmüştür.Toplu iş sözleşmesine tabi pilot ve kabin memurlarının özel sektörde bireysel iş sözleşmelerine tabi olarak çalışan meslektaşlarına göre daha iyi çalışma koşullarına sahip olduğu görülmüştür. Özel havayolu çalışanlarının fazla çalışma ve yıllık izin ücretini alamadıkları, sözleşmesinde yer almaması durumunda kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanamadıkları bulgulanmıştır. Sivil havacılık sektöründe kabin memurlarının yaptıkları işlerin maliyet düşürme amacıyla alt işverene verildiği de tespit edilmiştir. Tüm uçuş personelini kapsayan Hava-İş Kanunu'nun yürürlüğe girmesinin sektörde çalışma koşullarını iyileştireceği düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler:Uçuş Personeli, Uçuş Süresi, Dinlenme Süresi, TİS, Ücret.

Flight personnel working in the civil aviation sector is excluded from the 4857 Act.Location services and technical staff working in part subject to the Labour Code, while the pilots and cabin attendants are working subject to the Law of Obligations.In addition, the flight pilots and cabin staff officers within the union, Collective Bargaining Agreement (CBA) is subject to the terms and scope of collective bargaining rights are. The study was to examine the working conditions of civil aviation sector, flight personnel and to provide solutions to the problems that have presently been made.The study has been discussed with pilots and cabin attendants, semi-structured questionnaire, data were collected via the internet. As a result of globalization, increasing competition in other sectors as well as civil aviation sector has also affected.The industry's most important cost item is the fuel.Oil prices continue to rise, firms may lead to lower labor-related costs.Airlines in Turkey in the post-liberalization period, the number of passengers has increased rapidly.Despite an increase in the rest period of working time of flight personnel deficiency leads to tired to fly. In this survey, the Code of Obligations, subject to the Labour Law provides protection workers weaker than was observed.Pilots and cabin crew are subject to collective bargaining agreements in the private sector, subject to the individual contract employees have better working conditions than their counterparts were found.. Private airline employees work more and not receive the annual permit fee, not included in the contract in the event that they qualify for indemnity has been detected.. Cabin crew in civil aviation sector in order to reduce the cost of their work may be given to sub-contractors have been identified.All flight crew covering the air-enactment of the Labour Code is thought to improve the working conditions in the sector. Key Words:Air staff, flight time, rest time, collective bargaining agreement, wage.