Kenevir liflerinden üretilen kumaşların optimum ağartma koşullarının ve yöntemlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın ana hedefi kenevir liflerinin optimum ağartma koşullarının belirlenmesi olmuştur. Bu amaçla % 100 kenevir lifinden üretilmiş dokuma kumaşa yükseltgen (hidrojen peroksit, perasetik asit, potasyum permanganat, sodyum perborat, sodyum perkarbonat) ve indirgen (thioüre dioksit, sodyum borohidrit, glikoz) ağartma ajanları aplike edilmiştir. Ağartma işlemleri çektirme ve emdirme yöntemlerine göre ayrı ayrı yapılmıştır. Buna ek olarak, çektirme yönteminde yüksek beyazlık değerlerinin elde edildiği kimyasal konsantrasyonları ve proses şartları baz alınarak ultrason ve mikrodalga yöntemlerinin etkisi de incelenmiştir.Ağartılmış numunelerin beyazlık indeksleri ölçülmüş, yüksek beyazlık değerlerinin elde edildiği numuneler seçilerek mukavemet, eğilme uzunluğu, kırışıklık düzelme açısı ve hidrofilite özellikleri belirlenmiştir. Ayrıca metilen mavisi testiyle oksiselüloz oluşumu incelenmiştir.Çektirme yöntemiyle yapılan uygulamalarda pad-batch (emdirme-soğuk bekletme) yöntemine göre daha yüksek beyazlık derecelerine ulaşılmıştır. Çektirmeyle yapılan ağartmalarda özellikle hidrojen peroksit, potasyum permanganat ve perasetik asit uygulamalarıyla beyazlık indeksleri açısından daha başarılı sonuçlar alınmıştır. Ulaşılan en yüksek beyazlık değeri 82.73 (Stensby), 60oC'de 7g/l potasyum permanganat aplikasyonunu takiben 8 g/l oksalik asit uygulamasıyla elde edilmiştir. Hidrojen peroksit ağartmasında ise ikinci en yüksek beyazlık değerine (78.51) ağartılan numuneler içindeki en yüksek mukavemet değeri eşlik etmiştir. İndirgen ağartıcılarla yapılan uygulamalardan tatmin edici ağartma performansı alınamamıştır.Pad-batch yöntemi, tekstil endüstrisinde özellikle dokuma kumaşlar için sıklıkla kullanılan ucuz ve pratik bir yöntemdir. Bu araştırmada çektirme yönteminde yüksek beyazlıkların elde edildiği kimyasalların (hidrojen peroksit, perasetik asit, potasyum permanganat) pad-batch kasarındaki performansı incelenmiştir. Beyazlık değerleri birbirine yakın olmakla beraber, pad-batch yönteminde en yüksek beyazlık değeri potasyum permanganat uygulamasında elde edilmiştir.

The main objective of this research was the determination of optimum bleaching conditions of hemp fibers. For this purpose, 100% hemp woven fabric was treated with oxidative (hydrogen peroxide, peracetic acid, potassium permanganate, sodium perborate, sodium percarbonate) and reductive (thiourea dioxide, sodium borohydrite, glucose) bleaching agents. Bleaching operations were performed with exhaustion or padding methods. Moreover, ultrasound and microwave applications were carried out for selected samples according to the whiteness values.Whiteness indices were determined for bleached samples and afterwards, tenacity, bending length, crease recovery angle and hydrophilicity performances were tested for the samples exhibited the best whiteness properties. Methylene blue test was performed for the determination of oxicellulose formation.Better whiteness properties were achieved with exhaustion method in comparison to pad-batch method. The best whiteness values were obtained by the application of hydrogen peroxide, peracetic acid and potassium permanganate chemicals in exhaustion bleachings. The highest whiteness was 82.73 (Stensby) which was observed at 8 g/l oxalic acid application subsequent to 7 g/l potassium permanganate application at 60oC. The highest tenacity among bleached samples was observed after hydrogen peroxide bleaching accompanied by the second highest whiteness value. Whiteness performances of reductive bleaching agents were not satisfactory.Pad-batch is a preferred method for woven fabrics for industrial scale applications. It is cheap and easy to carry out. In this study, bleaching agents which were exhibited best performances (hydrogen peroxide, peracetic acid, potassium permanganate) at exhaustion bleaching were also applied for pad-batch bleachings. Potassium permanganate exhibited the best bleaching performance according to whiteness results.