Necip Fazıl'ın "Çile" adlı şiir kitabındaki cümlelerin yapısal tahlili ve öğelerin derin yapısı

Abstract

Fikir ve sanat adamlarının kendi sahalarında ulaştıkları mertebeler, kullandıktan dilin yapısını işletmelerine, kullandıktan kelimelerin çeşit bakımından zenginliğine ve dile hakim olmalarına göre tespit edilir. Bu bakış açısından hareketle, Necip Fazıl Kısakürek'İn "Çile" adlı kitabında yer alan şiirlerdeki cümlelerin yapısal tahlilini ve öğelerin derin yapılarını İncelemeyi yüksek lisans tezi olarak seçmiş bulunuyoruz. İncelememizde Büyük Doğu Yayınlan tarafından, Temmuz 1991 'de 17 baskısı yapılan "Çile" şiir kitabını esas aldık. Kitapta 14 bölüm halinde 365 şiir yer almaktadır. 365 şiirin 215'i tek beyitten oluşan şiirlerdir. Şiirlerin tamamında 2307 cümle vardır. Bu cümleler 454 ayrı cümle kalıbı oluşturmuşlardır. Cümlelerde 6902 öğe kullanılmıştır. Tezimizin giriş bölümünde, dünyadaki ilk dil çalışmaları, dünyada ve ülkemizde dilbiliminin gelişme süreci, metotları ve dile bakış açılan ile şiir dilinin özellikleri, dilbiliminin şiir diline bakış açısı ve şiir inceleme metotları hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra bu bölümde kısaca Necip Fazıl'ın kronolojik olarak hayatı ve eserleri ile şiiri hakkında genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde şiirler, düzyazı şekline çevrilmiş ve cümle numaraları tespit edilerek metin oluşturulmuştur. İkinci bölümde 2307 cümle, dilbiliminin İmkanlarından hareketle yapısal bakımdan tahlil edilerek tasnif edilmiştir. Üçüncü bölümde cümleleri oluşturan 6902 öğenin derin yapıları incelenmiştir. Öğeleri oluşturan unsurlar tespit edilerek, tasnif edilmiştir. Dördüncü bölümde cümlelerin 7 ana grup ve 454 cümle kalıbındaki kullanım sayı ve oranları ile beş öğe çeşidini oluşturan 117 unsurun kullanım sayı ve oranları verilmiştir. Necip Fazıl'ın şiirlerindeki cümlelere uyguladığımız yapısal tahlilin sonucunda şairin Türk dilini, edebi dilde ustalıkla kullandığı tespit edilmiş ve Türk dilinin sahip olduğu mükemmel potansiyelinin imkanlar çerçevesinde zengin bir şekilde işletilebileceği açık biçimde görülmüştür.

III Levels on which philosophers and artists reach on their own field are determined by how the structure of the language used by them is operated, and richness of the words selected by them, and how they take the control of the language, from this point of view, Necip Fazıl Kısakürek's the book titled as "Çile" structural analysis of sentences in the poems and deep structure of its elements have been chosen as a subject of MA. thesis. In our investigation "Çile" which was published on July 91 also 17th edition by "Büyük Doğu Yayınları" has been taken as a base. ît contains 365 poems in fourteen chapters, 215 poems of the whole are made up of single couplets. There are 2307 sentences in the whole. These sentences form 454 different sentence structures. 6902 elements are used in these sentences. In the introduction part, all the information is about the first linguistic studies and development period of linguistics in the world and in our country.The linguistic metods and the thoughts about the language, features of the poetry language also linguistics' points of view to the poetry language and finally the metods of poetic investigation, are given. After all, in this part the life of Necip Fazıl, his works and poems are descriebed. In the first part the poems are translated into prose and the text is formed by determining the numbers of the sentences. In the second part 2307 sentences are structurally analysed and classified by the help of the passiblities of linguistics. In the third part 6902 elements' deep structure which constitutes these sentences are examined. The parts which constitutes the elements are determined and classified. In the fourth part the usage numbers and rates of the sentences that are in 7 main groups and 454 sentence models are given. Also the usage numbers and rates of 1 17 parts which constitutes 5 kinds of different elements are given. At the end of the structural analysis of Necip Fazıl Kısakürek's sentences in his poems, it is determined that his usage of Turkish in the poetry language is magnificent. Also it is obvously seen that Turkish can develop perfecty in its perfect potential.